است و اين اظهر است يعنى جمعى از شيعيان شما مثل علي بن مهزيار زمينها وقف نموده‌اند بر حج كه حاصلش تخمينا بيست دينار است و از آن روزى كه حاجيان از راه بصره نمىروند خرج مردمان دو برابر خرج سابق شده است و كسى به بيست دينار به حج نمىرسد حضرت فرمودند كه سه حجرا دو حج كنند كه سالى سى دينار به أجير دهند .
و ظاهر اين بر سبيل مثال است اگر دو سال را يك سال كنند يا بيشتر جايز است .
و از اين حديث و أمثال اين ظاهر مىشود كه حج از بلد مقدمست اگر چه سه سال را دو سال بايد كرد در وصيّت اگر خدا خواهد ، و ظاهرا از روى تبرّك گفته باشند و ممكن است كه در اين صورت مخير باشد ميان حج ميقاتى يا دو سال را يك سال كردن و ممكن است كه حج ميقاتى گران شده باشد ( و كتب اليه علىّ بن محمّد الحضيني انّ ابن عمّى أوصى ان يحجّ عنه بخمسة عشر دينارا في كلّ سنة فليس يكفى فما تأمر في ذلك فكتب صلوات الله عليه يجعل حجّتين في حجّة انّ الله عالم بذلك ) ( 1 ) و منقولست در صحيح به اسناد سابق و غير آن از إبراهيم بن مهزيار كه گفت علي بن محمد عريضه نوشت به خدمت حضرت امام حسن عسكرى صلوات الله عليه كه پسر عم من وصيّت نموده است كه هر سال از جهة أو پانزده دينار بدهند كه شخصي به حج رود و الحال بس نيست چه مىفرماييد حضرت فرمودند كه دو حجه را يكى مىكنند به درستى كه حق سبحانه و تعالى داناست كه شما را اختياري نيست .
و به أسانيد صحيحه منقولست از علي بن رئاب از حضرت امام جعفر

146