و ظاهرا مراد از اين عبارت اين باشد كه چون از وقوفين فارغ مىشوى گناهان گذشته همه محو شده است و هر عملي كه بعد از اين واقع مىشود رفع گناهان آينده مىشود كه من بعد گناهان را ننويسند و چون سر مىتراشى در منى بعدد هر مويى يك حسنه مىنويسند از جهة آن چه مانده است از عمرت .
و چون گاو يا گوسفند هدى را ذبح مىكنى و اگر شتر داشته نحر مىكنى بعدد هر قطره خونى كه از اين حيوانات ريخته مىشود حسنه نوشته مىشود از جهة بقيه عمرت .
و چون هفت شوط طواف حج تمتع مىكنى و دو ركعت نماز حجرا به جا مىآورى فرشته بزرگوارى از جانب حضرت رب العزة مىآيد و دست به دوشهاى تو مىزند و مىگويد كه بشارت باد ترا كه گناهان گذشته ات را آمرزيدند پس عمل خير را از سر گير تا صد و بيست روز كه حسناتت را مىنويسند و سيئاتت را محو مىنمايند .
و ظاهر آنست كه بعد از چهار ماه كارهائى كه سابقا كرده است سبب محو گناهان ما بعد مىشود و ممكن است كه مؤثر باشد آن اعمال در چهار ماه و بس ليكن بعيد است ، و محتمل است كه مراد از نوشتن از جهة آينده محض اين باشد كه تا وقوف به مشعر افعال حج تأثير ايشان در محو سيئاتست و هر چند زودتر محو شود ما بعدش مؤثر است در كتابت حسنات و علو درجات و حصول مقاصد دنيوية و اخرويه چنانكه خواهد آمد كه حاجى فقير نمىشود مگر آن كه حجش صحيح نباشد يا آن كه حق سبحانه و تعالى فقر را از جهة أو اصلح داند كه غناي أو مقصور بر غناء دل خواهد بود و آن عمده است چنانكه ظاهر است ، و حديث انصارى و ثقفى

65