به خاطرم نمىرسد كه چشم دارم يا نه گفتند چه غم دارى گفت دو چيز عظيم كه در پيش دارم كه آن بهشت و دوزخ است در غمم كه از نعمتهاى غير متناهي بهشت مانده باشم و به عذابهاى عظيم غير متناهي گرفتار شده باشم .
و ممكن است كه نسبت به أبو ذر و أمثال أو از جنت وصال محروم شدن و به جهنم بعد و هجران گرفتار شدن باشد چنانكه در بسيار جائى در قران مجيد اشاره بان شده است مثل ( « * ( فَادْخُلِي فِي عِبادِي وَادْخُلِي جَنَّتِي ) * ، و * ( فِي مَقْعَدِ صِدْقٍ عِنْدَ مَلِيكٍ مُقْتَدِرٍ ) * . و قال لقمان لابنه يا بنيّ انّ الدّنيا بحر عميق و قد هلك فيها عالم كثير فاجعل سفينتك فيها الايمان با لله و اجعل شراعها التوّكَّل على الله و اجعل زادك فيها تقوى الله عزّ و جلّ فان نجوت فبرحمة الله و ان هلكت فبذنوبك ) ( 1 ) و كالصحيح از حضرت امام جعفر صادق صلوات الله عليه منقولست كه فرمودند كه لقمان در وصيّيتهائى كه پسرش را مىكرد گفت اى فرزند يا اى پسرك و اين تصغير از روى شفقت و مرحمت است به درستى كه دنيا دريايى است بسيار عميق و به تحقيق كه در اين دريا يا در اين دنيا و أول اظهر است چنانكه در كافى است كه به جاى « قد هلك فيها و قد غرق فيه » است يعنى در اين دريا غرق شده‌اند بسيار كس به گمان آن كه شنا مىتوانند كرد و غلط كرده‌اند كه طي اين دريا نمىتوانند كرد بدون كشتى ، اين دريا ايمان به حق سبحانه و تعالى است و آن چه از لوازم آنست كه ايمان به رسول و أئمة هدى و به جميع ما جاء به النبيّ صلَّى الله عليه و آله است و كشتى بدون بادبان حركت نمىكند و بادبان اين كشتى توكل است در جميع أمور به حق سبحانه و تعالى ، و بگردان توشه اين كشتى را تقوى و پرهيزكارى از مخالفت الهى در

358