در أبواب حج و إن شاء الله تعالى مذكور خواهد شد ( و قال صلوات الله عليه لا يزال العبد في حدّ الطائف بالكعبة ما دام شعر الحلق عليه ) ( 1 ) و در حسن كالصحيح از حضرت امام جعفر صادق صلوات الله عليه منقولست كه هميشه بنده مؤمن از جمله طواف كنندگان كعبه است ما دام كه موى تراش بر سر أو باشد و اين حديث دو احتمال دارد يكى آن كه پيش از حج سنت است كه موى سر را بگذارند كه بلند شود تا در منى بتراشند و مبالغه در آن واقعست از أول ذي القعدة چنانكه خواهد آمد و چون موى سر گذاشتن از شعار حاجيانست هر چند بيشتر باشد بهتر است و حكم حاجى دارد .
و دويم مويى است كه بعد از تراشيدن بر سر مىرويد و در اين صورت مبالغه از جهة سر تراشيدن واقع شده است و ظاهرا صدوق معنى دويم را فهميده‌اند كه در اين جا اين حديث را ذكر كرده‌اند و بنا بر اين معنى أول به أول باب انسب بود و معنى أول اظهر است و الله تعالى يعلم ( و روى انّ الحاجّ من حين يخرج من منزله حتّى يرجع : بمنزلة الطَّائف بالكعبة . ) ( 2 ) و در روايتي از أئمة هدى صلوات الله عليهم وارد شده است كه شخصي كه اراده حج دارد از وقتي كه از خانه بيرون مىرود تا وقتي كه داخل خانه مىشود به منزله كسى است كه بر دور كعبه طواف مىكند چون حق سبحانه و تعالى همه جا حاضر و ناظر است و غرض از حج محض تعبّد و بنده گى است پس اگر جمعى در راه به اخلاص باشند بهترند از جمعى كه طواف كنند و اخلاص نداشته باشند و ظاهر مىشود كه راه رفتن كه مقدمه

116