داشته باشد پس كساني كه در زمان امام جعفر صادق صلوات الله عليه باشند شش معصوم را مىبايد كه امام دانند و جازم باشند كه هر امامي را كه آن حضرت بفرمايند كه بعد از من امام است امام دانند و اگر آن حضرت دوازده را نام برد يا مجملا بفرمايند اعتقاد به امامت ايشان در وقت خود داشته باشند بعد از آن حضرت فرمودند كه دو فرشته موكلند در اين دو مازم و مىگويند كه پروردگارا سلامت دار اين جمع را در دار دنيا و سلامت دار ايشان را در عقبى و ظاهر كلام لغويين آنست كه مراد از مأزم تنگناست و منى دو تنگنا دارد يكى از طرف عرفاتست كه آن تنگناى مشعر است و يكى از طرف مكة معظمه كه به ابطح مىرسند وقتي كه از تنگنا در مىآيند و از ابطح داخل مكة معظمه مىشوند پس ظاهر اين حديث آنست كه از اين دو تنگنا هر كه بگذرد مغفور است موافق كلام أهل لغت و علما كه ما زمين مىكوبند تنگناى مشعر الحرام را مىخواهند و بنا بر اطلاق ايشان مراد از مازم يك طرف كوه است و مشعر الحرام يك دره است از منى تا عرفات ( و انّ أبواب السّماء لا تغلق تلك اللَّيلة لأصوات المؤمنين لهم دويّ كدوىّ النّحل يقول الله عزّ و جلّ انا ربّكم و أنتم عبادي ادّيتم حقّى و حقّ علىّ ان استجيب لكم فيحطَّ تلك اللَّيلة عمن أراد ان يحطَّ عنه ذنوبه و يغفر لمن أراد ان يغفر له ) ( 1 ) و در حسن كالصحيح از حلبى منقول است بروايت كلينى پس صحيح باشد بروايت صدوق كه حضرت امام جعفر صادق صلوات الله عليه فرمودند كه اگر توانى كه شب عيد را أحيا كن به درستى كه بما رسيده است يعنى از حضرت سيد المرسلين صلى الله عليه و اله كه درهاى آسمان را نمىبندند از جهة بالا بردن اعمال صالحه مؤمنان و صداى ايشان مانند

106