در خاطر داشته باشد كه قضا كند و موانع سهل بهم رسد تا ماه رمضان ديگر بيايد و آن چه ظاهر مىشود از مجموع اخبار آن است كه ترك بىعذر تهاون باشد و اگر تهاون نكرده باشد كفاره نمىدهد و قضا مىكند .
به سبب حديث قوى سعد بن سعد از شخصى از حضرت ابو الحسن اول يا ثانى صلوات الله عليهما كه آن شخص گفت از آن حضرت سؤال كردم از شخصى كه بيمار باشد در ماه رمضان و بعد از آن صحّت يابد و تاخير كند قضا را يك سال يا كمتر يا بيشتر به سبب اين تاخير بر او چه چيز است حضرت فرمودند كه دوست مىدارم كه قضا را تعجيل كند پس اگر تاخير كند بر او چيزى نيست و از جهة جمع بين الاخبار حمل كرده‌اند اين حديث را بر عدم تهاون و ظاهر اين حديث آن است كه در تاخير اثمى و گناهى نيست و منافات ندارد با لزوم كفاره چنانكه گذشت به آن كه جهالت و ارسال مانع است از آن كه به آن تخصيص دهيم احاديث صحيحه را و محتمل است كه اطعام مد محمول بر استحباب باشد .
و در حديث صحيح عبد الله بن سنان از حضرت امام جعفر صادق صلوات الله عليه و موثق سماعه مذكور است كه قضا و كفاره هست اگر چه تا رمضان ديگر بيمار باشد و قضا محمول است بر استحباب چون حضرت نسبت به خود فرمودند كه من بيمار شدم تا رمضان ديگر و قضا كردم و كفاره دادم و احوط قضاست به اعتبار عموم آيه كه مطلق بيمار را حق سبحانه و تعالى قضا فرموده است و در تخصيص قران مجيد به اخبار آحاد كلامى هست اگر چه اين اخبار قريب به تواتر است و به اعتقاد جمعى متواتر است و ليكن احتياط منافات ندارد با عمل و الله تعالى يعلم .

544