و منقولست كه از آن حضرت سؤال كردند كه چگونه سؤال كنيم بلند يا آهسته و حديث اول را نيز بر معنى ثانى حمل مىتوان كرد چنانكه در صحيح از ثمالى منقول است كه حضرت امام محمد باقر صلوات الله عليه و آله فرمودند كه مكتوبست در توراتى كه تغيير نيافته است كه حضرت موسى عليه السّلام از پروردگار خود سؤال كرد كه خداوندا آيا نزديكى تو بمن تا با تو راز گويم و آهسته دعا كنم يا دورى كه ترا بلند بخوانم پس خطاب به موسى رسيد كه من همنشين كسانىام كه به ياد منند . و اكثر حمل كرده‌اند بر آن كه از كيفيت دعا سؤال كرده است كه بنحو نزديكان دعا مىبايد كرد يا بنحو دوران و احتمال دارد كه اين دعا را از ابرام امّت كرده باشد مانند سؤال رؤيت و على اى حال حق سبحانه و تعالى فرمود كه من نزديكم به دعا كنندگان يعنى بايد كه آهسته دعا كنند چنانكه در صحيح وارد است كه يك دعاى پنهان بهتر است از هفتاد دعاى آشكارا ، و محتمل است كه مراد از قرب سرعت اجابت باشد به قرينه آن كه فرموده است كه اجابت مىكنم دعاى داعيان را در هر وقتى كه مرا بخوانند پس بايد كه بندگان من اجابت كنند مرا يعنى دعا كنند چون بكرّات و مرّات ايشان را به دعا خوانده‌ام و مىخوانم خصوصا در اين ماه كه وقتى خاص از جهة دعا مقرر نفرموده است بلكه در تمام روز و تمام شب ملكى موكل است كه بندگان حق سبحانه و تعالى به او مىخواند ، و بايد كه ايمان و اعتقاد داشته باشند كه من به وعده خود وفا مىكنم و دعاى ايشان را مستجاب مىكنم تا شايد كه به مطلوب خود راه يابند يعنى دعاى ايشان را مستجاب كنم و شايد كريمان خصوصا اكرم الاكرمين متحقق الوقوع است .
و در احاديث بسيار از ائمه اطهار سلام الله عليهم منقولست كه حق

357