مىبايد جميع اعضا و جوارح از جميع منهيّات صايم باشند ، و ديگر آن كه بالخاصيه متّقى شويد به سبب منع نفس از مشتهيات نفسانى كه چون قواى شهوانى صورتشان شكسته شد خواهش معاصى كم مىشود و تقوى آسان مىشود .
چنانكه در اخبار بسيار وارد شده است كه حضرت سيد المرسلين صلى الله عليه و آله فرمودند كه خصيه كشيدن و خصيه كوفتن و خصيه ماليدن امت من صوم است ، و اين معنى مجربست كه هر گاه معده سير مىشود و همه اعضا گرسنه مىشوند و چون شكم گرسنه است اعضاى ديگر سير مىشوند از مخالفتهاى الهى تعالى شانه ، ديگر فرمود كه چند روزيست يعنى صومى كه واجب گردانيده‌ايم بر شما چند روزيست كه آسانست شمردن آن بانكه ممكن بود كه بر شما واجب گردانيم كه هميشه روزه باشيد و بنده قدرت دارد بر آن بنا بر اين است كه مستحب است هميشه و يا هميشه متقى شويد مدت عمر كه آن چند روزى است كه بر شما فرشتگان ما مىشمارند حتى ساعات و انفاس آن قليلى است نسبت به زمانهايى كه در پيش داريد در ثواب و عقاب كه آن غير متناهى است ، و بسيار سهل است كه در اين دو سه روزه عمر كارى كنيد كه ابد الآباد در رفاهيت باشيد و آن چه مظنون بنده است آنست كه هر دو مرادند و اگر چه بر سبيل بدليّت باشد و در آيات قرآنى مدار بر اين است كه از ائمه هدى صلوات الله عليهم منقول است از اين نوع تفاسير متضاده بحسب ظاهر كه همه ممكن است كه مراد باشند بحسب لفظ .
ديگر فرمود كه اين تكليف را بر شما مشكل نكرده‌ايم كه در هر حالى كه باشيد روزه بگيريد بلكه هر كه از شما بيمار باشد بيمارى كه روزه

353