اصحاب چون خلاف مروتست هر گاه از بابت مسخره و مضحكه باشد .
و اما توحد به فكر يا به فكرها پس در حديث صحيح از معمر از حضرت امام رضا صلوات الله عليه منقول است كه فرمودند كه عبادت منحصر در بسيارى صلاة و صوم نيست بلكه عمده عبادات تفكر است . در آلاء و نعماى الهى و در عظمت او به عظمت مخلوقات او و تفكر در احكام او و تدبر در كتاب او و در اخبارى كه از ائمه معصومين صلوات الله عليهم رسيده است .
و تفكر در حقيقت ذات مقدس الهى و هم چنين در صفاتى كه عين ذاتست مثل علم و قدرت مذموم است و اخبار بسيار در نهى از آن وارد شده است و چون فكر را مخصوص به امور مذكور گيريم تخلى به عبر را مخصوص به عبرت گرفتن از دنيا و اهل آن مىبايد گرفت و ممكن است كه هر دو را عام گيريم و ثانى عطف تفسيرى اول باشد و عبرت نيز شامل تفكرات الهيه باشد چنانكه حق سبحانه و تعالى امر فرموده است كه عبرت گيريد اى صاحبان بصيرت چنانكه منقولست از اولو الابصار بحسب درجات ايشان در كمالات كه نديدم چيزى را مگر آن كه خدا را بعد از آن ديدم يا با آن ديدم يا پيش از آن ديدم يا غير او را نديدم و بحار تفكر را نه حصر مىتوان كرد و نه انتها دارد از آن جمله اگر كسى غور كند در ربوبيت الهى كه چگونه خلايق را آفريده و در خلق هر يك چند هزار مصلحت و فوايد جا داده و در هيچ حالى از بندگان و تربيت ايشان غافل نيست و هيچ ذرّه از ذرات موجودات علوى و سفلى را عبث نيافريده حاصل آن كه ربّ العالمين بحريست و رحمانيتش بحرى ديگر و رحيميّتش بحرى ديگر و تا حق سبحانه و تعالى بنده را از جمله اولو الابصار نكند از اينها بغير از نام چيزى نمىشنود و بيدارى كه آيات و اخبار در آن محصور نيست .
و از آن جمله كلينى و صدوق بطرق متكثره از حضرت امير المؤمنين و از

125