كه عطسه مىكند و من حمد مىكنم حق سبحانه و تعالى را و صلوات بر محمد و آل او مىفرستم و در نمازم حضرت فرمودند كه بلى خوبست و تسميت عاطس بكن و اگر چه فاصله ميان تو و او دريا باشد چون از حقوق مؤمن آنست كه چون او عطسه كند تسميت او كنند به گفتن يرحمك الله يا به حمد و صلوات .
و ديگر حضرت فرمودند كه هر گاه اعمى نماز كرده باشد و بعد از آن ظاهر شود كه رو به غير قبله كرده بوده است پس اگر وقت باقى باشد نماز را اعاده كند و اگر وقت بيرون رفته باشد اعاده نمىكند نماز را و احاديث بر اين مضمون بسيار وارد شده است و اصحاب به آن عمل كرده‌اند ، و همچنين اگر خودش عطسه كند حمد مىكند حق سبحانه و تعالى را در نماز چنان كه دلالت مىكند بر آن صحيحه حلبى و غير آن ، و احاديث متواتره وارد شده است در آن كه چون از چون از جمله حقوق مؤمن بر مؤمن آنست كه چون عطسه كند او را تسميت كند و به سين و شين هر دو آمده است .
و در حسن كالصحيح وارد است كه چون كسى عطسه كند بگويد الحمد للَّه ربّ العالمين و صلَّى الله على محمّد و اهل بيته ، و به حضرت امام محمد باقر صلوات الله عليه گفتند بعد از عطسه يرحمك الله حضرت فرمودند كه يغفر الله لكم و يرحمكم و چون كسى نزد آن حضرت عطسه مىكرد حضرت مىفرمودند كه يرحمك الله و تا سه عطسه را تسميت مىبايد كرد و زياده را در كار نيست .
و از حضرت امام جعفر صادق صلوات الله عليه منقول است كه هر كه عطسه كند و دست خود را بر استخوان بينى خود گذارد و بگويد الحمد للَّه ربّ العالمين كثيرا كما هو اهله و صلَّى الله على محمّد و آله و سلَّم از سوراخ بينى چپ او مرغى بيرون آيد و آن فرشته ايست كه مىپرد تا زير عرش و

327