از جهة او استغفار مىكند تا بروز قيامت و ظاهرش آنست كه به سبب حمد و صلوات اين فرشته مخلوق مىشود .
و مرويست از حضرت امام على نقى صلوات الله عليه كه پرسيدند از آن حضرت از عطسه و علت حمد الهى فرمودند كه چون حق سبحانه و تعالى نعمتهاى بسيار بر بنده دارد و بنده فراموش مىكند حمد را حق سبحانه و تعالى او را به عطسه مىآورد تا به ياد آورد نعم الهى را و شكر الهى به جا آورد .
< صفحة فارغة > [ كلام بي جا ] < / صفحة فارغة > ( « و روى عن الفضيل بن يسار انّه قال قلت لأبي جعفر صلوات الله عليه اكون فى الصّلاة فاجد غمزا فى بطنى او ازّا او ضربانا فقال انصرف و توضّأ و ابن على ما مضى من صلاتك ما لم تنقض الصّلاة بالكلام متعمّدا فان تكلَّمت ناسيا فلا شىء عليك و هو بمنزلة من تكلَّم فى الصّلاة ناسيا قلت و ان قلب وجهه عن القبلة قال نعم و ان قلب وجهه عن القبلة » ) و بسند صحيح منقول است از فضيل كه گفت عرض نمودم به حضرت امام محمد باقر صلوات الله عليه كه من در نمازم و پيچشى در شكم خود مىيابم يا صدايى و در نسخه اذى يعنى آزارى يا قرقرى پس حضرت فرمودند كه روانه شو و وضو بساز و بنا نه بر آن چه كرده از نماز ما دام كه نماز را باطل نكنى به سخن گفتن عمدا ، پس اگر از روى فراموشى سخن به گويى بر تو چيزى نيست و اين بمنزله كسى است كه در نماز سهوا سخن كند گفتم اگر چه رو از قبله بگرداند حضرت فرمودند كه اگر چه رو از قبله بگرداند .
و اين حديث مشتمل است بر چند چيز يكى آن كه اصل صدا ناقض باشد و محمول است بر آن كه بىاختيار او جدا شود چنان كه غالبا چنين است كه بعد از جدا شدن باد از شكم بند نمىشود ، و اما بنا نهادن بر آن محمول است بر آن كه مبطون باشد به قرينه فعل مضارع كه دلالت بر دوام دارد يا حمل كنيم بر استحباب وضو اگر نيايد ، و احتمال اظهر آنست كه مضايقه نكند در آمدن

328