اخبار مستفيضه وارد شده است كه خواب و بيدارى آن حضرت و ساير ائمه معصومين صلوات الله عليهم يكسان بود پس تجويز خواب تجويز ترك الصلاة است نسبت به آن حضرت ( ص ) عمدا و مسلمانى تجويز نمىكند كه آن حضرت عمدا ترك نماز كند .
و جواب ايشان اينست كه اين حالت آن حضرت را از جناب اقدس الهى حاصل شده بود پس ممكن است كه حق سبحانه و تعالى در مدت عمر آن حضرت يك مرتبه اين حالت را از آن حضرت سلب كرده باشد و بخواب رفته باشد مانند ساير مردمان از جهة مصلحت و حكمتى كه حق سبحانه و تعالى داند با آن كه معرّس نبى در قرب مسجد شجره اشهر من الشمس است و مشهور آنست كه خواب در آنجا واقع شد ، مجملا آن چه صدوق تجويز كرده است در اسهاء و انامه برهان قطعى بر استحالهء آن ظاهر نيست اگر چه وقوع اين دو معنى نيز قطعى نيست چون اخبار آحاد است و مفيد قطع نيست هر چند سهو در احاديث بسيار واقع شده است و ليكن آن چه بما رسيده است به مرتبه تواتر نرسيده است و بر تقدير تواتر ممكن است كه محمول بر تقيه باشد با آن كه حديث معارض نيز دارد و مذكور شد و جمعى كثير از علماى ما در كتب اصولى ذكر كرده‌اند كه در دو قطعى تعارض ممكن نيست ظاهرا از تقيه غافل شده‌اند مگر آن كه گويند كه با احتمال تقيه تعارض نيست و در اين صورت منازعه لفظى است و چون ادلَّه صدوق ظاهر الدفع بود متعرض جواب نشد .
و شيخ الطَّائفه بهاء الدين محمد عاملى در اينجا مكرر مىفرمودند كه نسبت سهو بابن بابويه اولى است از نسبت آن به معصومين صلوات الله عليهم ، و نقل فرمودند كه در سلطانيه در زمانى كه سلطان محمد خدا بنده رحمه الله تعالى مدرسه را ساخت در يك صفه شيخ العارفين و الواصلين و العاشقين شيخ

303