داشته باشد بلكه امر به عبادت كرده است تا به ايشان جود كند .
و اما اشهد ان لا إله الا الله : پس اعلام مىكند خلايق را به آن كه شهادت جايز نيست تا يقين قلب نباشد پس گويا مىگويد كه مىدانم كه معبودى به غير از حق سبحانه و تعالى نيست و هر معبودى به غير او باطل است و به زبان اقرار مىكنم به آن چه در دل به آن اعتقاد دارم كه معبودى نيست به غير از الله تعالى و گواهى مىدهم كه پناهى نيست از خدا به غير از خدا و پناهى از شر اشرار نيست به غير از خدا و در مرتبه دويم كه مىگويند اشهد ان لا إله الا الله معنى آن اين است كه گواهى مىدهم كه هادى نيست به غير از خدا و راهنمايى نيست مرا به غير از خدا و خدا را گواه مىگيرم كه من گواهى مىدهم به وحدانيت الهى و گواه مىگيرم كه ساكنان آسمانها و ساكنان زمينها را و آن چه در ميان آسمانها و زمينهاست از فرشتگان و آدميان همه و آن چه در آن هست از كوهها و درختها و وحوش و هر ترى و خشكى را كه من گواهى مىدهم كه آفريده گارى و رازقى و معبودى و ضاربى و نافعى و قبض كننده و بسط كننده و بخشنده و منع كننده و خير خواهى و كفايت كننده و شفا دهنده و تقديم كننده و تأخير كننده نيست مگر خداوند عالميان اوست خالق و حكم حكم اوست و همه خيرات بدست و قدرت اوست بزرگوار خداوندى كه پروردگار عالميانست .
و اما اشهد ان محمد رسول الله ( ص ) : پس مىگويد كه خدا را گواه مىگيرم كه شهادت مىدهم كه به غير از او خداوندى نيست و محمد بنده اوست و رسول اوست و نبى اوست و برگزيده اوست و همراز اوست او را فرستاده است به كافه خلايق همه با هدايت كه خلق را هدايت كند بدين حق و آن را غلبه دهد بر همه اديان و اگر چه كراهت داشتند و دارند كافران و گواه مىگيرم هر كرا كه هست در آسمانها و زمينها از پيغمبران و مرسلان و فرشتگان و آدميان همه كه من گواهى

607