بسمله اما باب صبر پس دريست كوچك و يك لنگ در است از ياقوت سرخ و حلقه ندارد يعنى چون نادر است صبر كردن در مصايب در آن صغير است زيرا كه بزرگى در به نسبت بسيارى آن جماعتى است كه از آن در داخل بهشت مىشوند .
و اما باب شكر پس آن دريست از ياقوت سفيد و آن دو لنگ در است و فراخى ميان هر دو پانصد ساله راهست و آن را ناله و صداى عظيم است و مىگويد خداوندا اهل مرا به نزد من آور گفتم كه آيا در حرف مىزند گفت حق سبحانه و تعالى آن را به سخن در مىآورد آن خداوندى كه از آن اعظم است كه وصف او توان كرد و كرمش از آن بيشتر است كه به وصف در آيد .
و اما باب بلا پس گفتم كه باب بلا باب صبر نيست گفت نه گفتم پس بلا كدام است گفت مصيبتها و بيماريها و مرضهاى صعب و خوره و اين در از ياقوت زرد است و يك لنگ دارد و چه بسيار كمست كه از اين در داخل شود زيرا كه اكثر اجر مصايب را بجزعها و شكايتها باطل مىكنند و فرق ميان بلا و صبر آنست كه حق سبحانه و تعالى به سبب بلاها اجر مىدهد يا ثواب مىدهد از روى تفضل نه از جهت استحقاق چون ثواب نفعى است كه مقارن تعظيم و اجلال است و هر گاه از مكلف فعلى صادر نشده باشد استحقاق ثواب ندارد و ليكن ممكن است كه حق سبحانه و تعالى تفضل كند و به سبب بلا مستحق اجر مىشود و اگر صبر كند در آن بلا مستحق ثواب بىحساب مىشود گفتم حق سبحانه و تعالى ترا رحمت كناد زياد كن از فوايد خود بر من و تفضل كن بر من هر چند استحقاق آن ندارم چون من فقير و بىچاره‌ام پس گفت اى پسر تكاليف مرا از حد بدر بردى و زياد از حد بر من تكليف كردى .
( امّا الباب الاعظم فيدخل منه العباد الصّالحون و هم اهل الزّهد و

584