يستغفر له و مصحف يخلَّفه و غرس يغرسه و صدقة ماء يجريه و قليب يحفره و سنّة يؤخذ بها من بعده ) و در حديث كالصحيح از حضرت امام جعفر صادق صلوات الله عليه منقولست كه شش چيز است كه ثواب آنها بعد از مردن به مؤمن مىرسد كه از فعل او نيست بفضل الهى يكى فرزندى كه طلب مغفرت كند از براى پدر و مادر .
ديگر مصحفى كه از او بماند خواه قرآن و خواه كتب علمى كه هر كه تلاوت كند يا خواند ثوابش به او مىرسد اگر چه وقف نكرده باشد .
ديگر درختى كه بنشاند اگر به قصد قربت وقف كرده باشد يا به قصد اين كرده باشد كه جمعى منتفع خواهند شد از براى خدا بىدغدغه ثوابش به او مىرسد و ظاهر حديث مطلق است .
و ديگر آبى كه جارى كند از براى خدا مثل كاريزى يا نهرى بكند و وقف كند كه مؤمنان از آن نفع يابند و در اينجا قصد قربت مىبايد به اعتبار لفظ صدقه و اگر وقف كند و قصد قربت نكند خلافست كه صحيح است يا نه و بر تقدير صحت نفعش به او عايد مىشود و اگر وقف نكند و قصدش قربت باشد كه از جهت رضاى الهى اين كار مىكنم كه مؤمنان منتفع شوند ظاهرا نفعش به او مىرسد .
و همچنين هر گاه چاهى در بيابانها بكند كه مؤمنان از آنجا منتفع شوند قربة إلى الله اين نيز بىدغدغه نفعش به او مىرسد و ظاهر حديث عام است و اگر به قصد قربت نباشد انتفاع مؤمنان نافع است خصوصا هر گاه دعا كنند از جهت او .
ديگر سنتى كه به آن عمل كنند بعد از او مراد از سنت چيزيست كه حضرت سيد المرسلين صلى الله عليه و آله اصل آن را مقرر ساخته باشد اين كس

489