حضرت امام جعفر صادق صلوات الله عليه كه وضو مثنى مثنى است يعنى دو دو ، و در حديث كالصحيح از آن حضرت روايت كرده است يونس بن يعقوب كه گفتم كه آن وضويى كه حق سبحانه و تعالى بر بندگان واجب ساخته است بر كسى كه بول و غايط كرده باشند . حضرت فرمودند كه ذكرش را مىشويد ، و ازاله غايط مىكند ، و وضو مىسازد دو مرتبه دو مرتبه ، و غير اينها از اخبار مسنده كه بعضى از آن خواهد آمد .
( وهذا على جهة الانكار لا على جهة الاخبار كانّه صلوات الله عليه يقول حدّ الله حدّا فتجاوزه رسول الله صلَّى الله عليه و آله و تعدّاه و قد قال الله عزّ و جلّ * ( وَمَنْ يَتَعَدَّ حُدُودَ الله فَقَدْ ظَلَمَ نَفْسَه ) * ) يعنى محتمل است كه حضرت بر وجه انكار فرموده باشد آن حديث را و استفهام انكارى باشد نه بر وجه اخبار از واقع كه چنين است گويا حضرت مىفرمايد كه چون چنين باشد كه حق سبحانه و تعالى يك مرتبه قرار داده باشد و رسولش صلى الله عليه و آله دو مرتبه قرار داده باشد و از حد الهى تجاوز و تعدى كرده باشد و حال آن كه حق سبحانه و تعالى فرموده است كه هر كه از حد الهى تجاوز كند بر خود ستم كرده است .
و بر اين حل صدوق اعتراض وارد است به چند وجه .
أولا اگر راه اين تأويلات داده شود آخر اعتماد به هيچ حديثى نتوان كرد و همه را استفهام انكارى مىتوان گرفت .
دويم آن كه اگر صدوق بعد از اين ، از اين باب اخبار روايت نكرده باشد اين سخن مىتوان گفت ، در كتاب صلاة ذكر كرده است حديث صحيح زراره را كه حضرت امام محمد باقر فرمودند كه حق سبحانه و تعالى نماز را ده ركعت واجب ساخت و حضرت سيد المرسلين صلى الله عليه و آله هفت ركعت زياد كرد و غير از اين در بسيار جائى ياد كرده است كه خواهد آمد .
بلكه ظاهر كلام صدوق كه در كتاب علل الشرائع در باب روزه ايام البيض

383