علماى عامه و خاصه إلى را بمعنى مع گرفته‌اند چون همه نقل اجماع كرده‌اند بر آن كه واجب است شستن مرفق و اگر بمعنى انتها گيرند دخول مرفق از ايشان فوت مىشود ، و بعضى كه بمعنى انتها گرفته‌اند بعضى متعلق به مغسول گرفته‌اند چون دست را بر چهار معنى اطلاق مىكنند در يك جا چهار انگشت مراد است كه حق سبحانه و تعالى فرموده است كه * ( وَالسَّارِقُ وَالسَّارِقَةُ فَاقْطَعُوا أَيْدِيَهُما ) * [1] يعنى دست دزدان را ببريد خواه مرد ، و خواه زن .
و با جماع شيعه چهار انگشت غير ابهام مراد است چنان كه احاديث خواهد آمد . و اطلاق مىكنند بر دست تا بند دست ، و بر دست تا مرفق ، و بر دست تا كتف پس حق سبحانه و تعالى خواست كه بيان فرمايد كه كدام دست را بايد شست فرمود كه دست تا مرفق را بشوييد تا آن احتمال بدر رود .
و بعضى ديگر از سنيان انتهاء غسل گرفته‌اند و گفته‌اند كه تا مرفق را بشوييد كه مرفق را داخل كنيد ، و ابتدا از همه جا مىتوان كرد اما اگر ابتدا از سر دست باشد و انتها به مرفق بهتر خواهد بود چون اجماع شيعه و سنيان است كه ابتدا از سر دست واجب نيست .
و كلينى بسند قوى كالصحيح روايت كرده است كه حضرت امام محمد باقر صلوات الله عليه فرمودند كه تنزيل آيه من المرافق است يعنى چنين نازل شده است ، يا إلى بمعنى من است و آن چه ظاهر است قطع نظر از احاديث آنست كه در شستن رو و دستها ابتدا و انتها از آيه ظاهر نمىشود بلكه آيه در شستن آنها معلوم الدلاله است و در ابتدا و انتها مجملست تا از اخبار ظاهر شود و از طرفين دلايل گفته‌اند و همه منظور فيه است ، و آن چه در شستن رو مذكور شد در دستها جاريست .

[1] آيهء 42 - سورة المائدة .

348