وزغ كه چلپاسه [1] باشد داخل آب شوند و زنده بيرون آيند از آن آب اجتناب مىبايد كرد ، و اين اولى است ، و بر تقدير مردن بطريق أولى خصوصا مار كه جمعى گفته‌اند كه رگهاى ضعيف دارد ، و ميته آن نجس است اگر چه ظاهر طهارتست تا علم به نجاست بهم رسد .
( وكلَّما وقع فى الماء ممّا ليس له دم فلا باس باستعماله و الوضوء منه مات فيه او لم يمت ) يعنى هر چيزى كه در آب افتد كه او را خون روان نباشد چون مگس ، و پشه ، و حشرات الارض باكى نيست كه آن آب را استعمال نمايند ، و وضو از آن بسازند خواه بميرند ، يا زنده بيرون آيند . و همين مضمون در اخبار معتبره متكثره وارد شده است از حضرت امام جعفر صادق صلوات الله عليه ، و عمل اصحاب بر اينست كه ميته حيوانى نجس است كه نفس سائله داشته باشد ، و هر چه نفس سائله ندارد ميته آن پاك است .
( فان كان معك إناءان فوقع فى احدهما ما ينجّس الماء و لم تعلم فى أيّهما وقع فاهرقهما جميعا و تيمّم ) پس اگر با تو دو ظرف آب باشد ، و در يكى از آنها نجاستى واقع شده باشد ، و ندانى كه در كدامين واقع شده است پس هر دو را بريز و تيمم كن . و اين مضمون را كلينى و شيخ رضى الله عنهما در دو حديث موثق كالصحيح روايت كرده‌اند از آن حضرت . و در سؤال واقعست كه آبى ديگر بهم نمىرسد حضرت امام جعفر صادق صلوات الله عليه مىفرمايند :
كه هر دو را بريزد و تيمم كند .
و عمل اصحاب بر اينست ، و خلافى ندارند مگر در ريختن كه واجب

[1] چلپاسه با پاى فارسى بر وزن تلواسه : نوعى از ضب است كه سوسمار باشد . و آن را وزغه ( بفتح اول و ثانى و غين نقطه دار ) نيز گويند ، و آن كوچكترين اجناس سوسمار است ، و بعضى گويند حربا عبارت از اوست ، و او عقرب را درست فرو مىبرد و گوشت او سم قاتل است اگر در شراب افتد و بميرد آن شراب هلاك كننده باشد .

212