و سيلهاى او از غير حق سبحانه و تعالى گسسته شود پس گوييا حق سبحانه و تعالى مىفرمايد كه چون ابتدا كنيد بهر كارى از صغير و عظيم بگوئيد « بسم الله الرّحمن الرّحيم » يعنى استعانت مىجويم و يارى مىخواهم در اين كار و همه كارها از خداوندگارى كه سزاوار نيست بندگى كردن غير او را آن خداوندى كه فريادرس بىچارگان است هر گاه به او استغاثه نمايند ، و اجابت كننده داعيان است هر وقت كه او را بخوانند . رحمانى است كه روزى خود را مبسوط گردانيده بر ما بندگان ، رحيم است بر ما در دين ما و دنياى ما و آخرت ما خداوندا سبك و آسان گردان تحمل اين بار را بر ما كه سهولت به جا آوريم ، و باز رحمت كرده است بر ما به آن كه ما را جدا ساخته است از دشمنان او .
پس حضرت فرمود كه حضرت رسول خدا صلَّى الله و آله فرمود كه هر كه را مهمى پيش آيد و بگويد « بسم الله الرّحمن الرّحيم » از روى اخلاص و حضور قلب البته حق سبحانه و تعالى حاجت او را در دنيا برمىآورد و يا ذخيره مىگرداند مطلوب او را نزد خود تا در روز قيامت به او رساند ، و آن چه نزد حق سبحانه و تعالى مىماند بهتر و باقىتر است از جهة مؤمنان از آن چه در دنيا به ايشان مىرسد و اخبار بسيار در فضيلت « بسم الله الرّحمن الرّحيم » وارد شده است و همچنين در معانى و حقايق آن .
و علماء و در باى بسم الله دو احتمال داده‌اند يكى آن كه باء بمعنى ملابسه و مقارنه باشد و در اين صورت معنى آن آنست كه از روى ميمنت و تبرك : ابتدا مىكنم به نام الهى كه كارى كه مقرون به نام او نباشد آن كار مبارك نيست .
و دويم آن كه بمعنى استعانت باشد كه تا بنده بداند كه هيچ عملى از اعمال خير يا مطلقا بىاستعانت باسم الهى از بنده صادر نمىشود يا عاقبت ندارد .
و احاديث از ائمه معصومين صلوات الله عليهم بر اين معنى وارد شده است و بناى اين دو معنى بر مسأله خلق اعمال است چون معتزله را گمان آنست

130