درآيند و اين معناى توبه است و خدا توبه كاران را به نصّ كلام معجزْ نظامش دوست مىدارد كه فرموده : * ( « إِنَّ الله يُحِبُّ التَّوَّابِينَ وَيُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِينَ » ) * . [1] و از ادعيهء مأثوره از اصحاب عصمت رجحان آه و ناله كه انين و حنين است و امثال آن مستفاد مىشود . نهايت اگر كسى ساختنى كند و بر خود ببندد بد است و نماز كه افضل عبادات است ؛ ريايى او سودى ندارد با آنكه گريه بر خود بستن در احاديث واقع شده : فمن لم يبكِ فتباك . [2] اگر كسى گويد كه : در قوله تعالى * ( « الَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَه » ) * [3] تابعِ احسنِ قول شدن اين معنا ندارد كه تو گفتى ؛ بلكه اين است كه بشنود قول اشعرى مثلًا كه مىگويد كفر و معصيت همه از خداست و بشنود كه كفر و معصيت به سوء اختيار ماست و عبادت به توفيق خداست تابع اخير شود كه نسبت قبيح به جناب احديت قبيح است .
جواب آنكه : * ( « فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَه » ) * شامل جميع است گو ظاهرش اين باشد كه تو مىگويى ، امّا منحصر در همين معنا نيست ؛ بلكه اگر عام نگيريم كه چند حكم از يك آيه بيرون آيد در بعض مواضع آيهء * ( « لا رَطْبٍ وَلا يابِسٍ إِلَّا فِي كِتابٍ مُبِينٍ » ) * [4] و كريمهء * ( « تِبْياناً لِكُلِّ شَيْءٍ » ) * [5] و * ( « ما فَرَّطْنا فِي الْكِتابِ مِنْ شَيْءٍ » ) * [6] چگونه درست خواهد شد ؟ چه همه چيز در كلامِ ملكِ علَّام هست بعضى به ظاهر و بعضى به باطن و به مفهوم موافق و مفهوم مخالف و دليل

[1] بقره ( 2 ) : 222 .
[2] كافى ، ج 2 ، ص 482481 ، باب البكاء ، رواية 8 و 11 .
[3] زمر ( 39 ) : 18 .
[4] انعام ( 6 ) : 59 .
[5] نحل ( 16 ) : 89 .
[6] انعام ( 6 ) : 38 .

454