فجور و ملاهى غنا مىكرده‌اند و صوت خود به مردان مىشنوانده‌اند ، و تكلَّم به كلام باطل مىنموده‌اند . و لهذا تفسير لهو حديث و قول زور به غنا شده . پس هرگاه حال بدين منوال بوده باشد ، احاديث فصل اول را كه دلالت بر حرمت غنا دارد ، اشاره به افراد غناى شايعه در آن زمان بايد گرفت كه غناى اهل فسق است نه قرآن و اذكار و مراثى و هر چه بنده را به خدا نزديك كند . چه ، عامْ ، مخصَّص امرى است شايع ؛ بلكه بعضى مىگويند : « ما من عامٍ إلَّا و قد خُصّ » و بعضى بر آناند كه اين قول شافعى است ، و العهدة على الراوى . و از جمله مواضعى كه عام را تخصيص داده‌اند قوله تعالى : * ( « وَالْمُطَلَّقاتُ يَتَرَبَّصْنَ بِأَنْفُسِهِنَّ ثَلاثَةَ قُرُوءٍ » ) * [1] كه آن را تخصيص داده‌اند به ما عداى زنان حامله ، چرا كه عدّهء زنان حامله ، وضع حمل است . چنان كه مىفرمايد : * ( « وَأُولاتُ الأَحْمالِ أَجَلُهُنَّ أَنْ يَضَعْنَ حَمْلَهُنَّ » ) * [2] و با آنكه اين آيه شامل همهء زنان آبستن است ، تخصيص مىدهند آن را به عدّهء طلاق ، چه عدّهء وفات زنِ آبستن ابْعَدِ اجَلَيْن است از وضع حمل و چهار ماه و ده روز ، چنان كه مىفرمايد : * ( « وَالَّذِينَ يُتَوَفَّوْنَ مِنْكُمْ وَيَذَرُونَ أَزْواجاً يَتَرَبَّصْنَ بِأَنْفُسِهِنَّ أَرْبَعَةَ أَشْهُرٍ وَعَشْراً » ) * [3] پس احاديث فصل اول كه دالّ بر حرمت غناست ، تخصيص به غناى شايع در آن زمان مىدهند ، به قرينهء احاديث ديگر كه از آن جمله حديث هشتدهم است كه ابو بصير به سند صحيح از امام جعفر صادق عليه السلام نقل كرده « قال أبو عبد الله عليه السلام : أجْرُ المُغَنِّية الَّتي تَزُفُّ العرائس ، ليس به بَاْس وَلَيْسَتْ بِالَّتي تَدْخُلُ عَلَيْهَا الرِّجال » [4] زيرا كه اين حديث دلالت دارد بر آن كه منشأ حرمت ، داخل شدن مردان است و شنيدن مردان بيگانه آواز ايشان را و ديدن نامحرمان ، نه

[1] بقره ( 2 ) : 228 .
[2] طلاق ( 65 ) : 4 .
[3] بقره ( 2 ) : 234 .
[4] كافى ، ج 5 ، ص 120 ، ح 3 .

419