كس [ را ] از جملهء عالم به دوزخ مىبرم ، چنان دانى كه آن يك كس تويى . و اميدت به خداى تعالى چنان باشد كه اگر بفرمايد كه از جملهء خلايق يك كس را به بهشت مىبرم ، اميد تو آن باشد كه آن يك شخص بهشتى تويى .
و مخفى نيست كه حزن ، با حسن صوت است در اغلب اوقات ، و مراد به قرائت قرآن به حزن ، به صوت حسن است . و اينكه گويا با شخص انسانى حرف مىزند منافى حسن صوت نيست . زيرا كه مراد اين است كه چنان مىخواند كه چنان كه مخاطب به خطابى آن خطاب را مىفهمد از خواندن آن حضرت به سبب تبيين و توضيح در قرائت ، هر كس از عرب كه مىشنيد مىفهميد .
پنجم :
روايت كرده معاوية بن عمّار به سند صحيح كه گفتم از براى حضرت امام جعفر صادق عليه السلام كه : « الرجلُ لا يَرى انّه صَنَعَ شَيئاً في الدعاء و في القراءة حتّى يَرفَعَ صوتَه . فقالَ : لا بأس ، انّ علي بن الحسين عليهما السلام كان أحسنُ الناسِ صوتاً بالقُرآنِ فكانَ يَرفَعُ صوتَه حَتّى يسمعه أهلَ الدار . و إنّ أبا جعفر عليه السلام كان أحسن الناس صَوتاً بالقرآن فكانَ إذا قامَ من اللَّيل و قَرأ رَفَعَ صوتَه فَيَمرُّ به مارّ الطريقَ من السَقائينَ و غيرهم فَيَقُومونَ فَيَسْتَمِعُونَ إلى قراءَته » . [1] يعنى گفتم از براى آن حضرت كه مرد نمىداند كه قرآن يا دعا خوانده تا آواز خود به دعا و قرآن بلند نكند چه قرائت به طريق حديث نفس قرائت نيست و لهذا اگر كسى نذر كند كه قرآن بخواند اگر به طريق حديث نفس بخواند به نذر وفا نكرده باشد حضرت فرمودند كه به صوت خواندن و رفع صوت كردن باكى نيست و صوتِ مطلق ، شامل صوت حسن هست ؛ بلكه مراد آن حضرت به خواندن ، به صوت خواندن به صوت حسن است و الَّا قرائت بدون

[1] مستطرفات السرائر ، ص 97 ، ح 17 ؛ وسائل الشيعة ، ج 6 ، ص 210209 ، باب 23 ، ح ( 7752 ) 2 .

366