دين اسلام و توحيد و ايمان درمىآورد . زيرا كه او حَسَنُ الخُلْق است و حُسْنِ صوت نيز دارد و هر يك از اصحاب او همچنيناند و در مسجد الحرام و غير آن ، حلقه هاى ذكرِ توحيد مىسازند و قرآن را به آواز خوش مىخوانند و اشعار توحيد الهى انشا مىكنند و مردمان رغبت به دين اسلام كرده‌اند و مىكنند و دين و كيش بت پرستى بر هم مىزنند پس ما را دربارهء ايشان فكرى بايد كرد ، نضر بن الحارث از ميان ايشان گفت : مرا فكرى به خاطر رسيده است و فكر آن كرده‌ام ما هم شعراى خود را مىگوييم كه اشعار در كيش بت پرستى و بتان انشا كنند ، و من نيز خود در مدح بت و بت پرستى انشا كرده‌ام و مىكنم ، و كنيزان و غلامان صاحب جمال خوش آواز خريدارى مىكنيم تا همچنان كه محمد صلى الله عليه و آله و سلم خوش آواز و خوبروست و على بن ابى طالب و جعفر بن ابى طالب و هر يك از اصحاب او به دستور [ او هستند ] و همچنان كه محمد صلى الله عليه و آله و سلم و اصحابش قرآن را به صوت حسن مىخوانند كه در اين حكايت قوم عاد و ثمود است ، ما قصهء رستم و اسفنديار مىخوانيم و مىگوييم كه بخوانند و همچنان كه محمد صلى الله عليه و آله و سلم و اصحاب او اشعار توحيد و مدح خدا پرستان و موحّدان و مذمّت بتان و بت پرستان و كيش ايشان به آواز خوش مىكنند ما نيز مدح بتان و بت پرستان و كيش ايشان و مذمّت موحّدان و ذاكران و قاريان به آن روش مىكنيم تا رغبت مردمان به توحيد و محمد و اصحاب او كم شود ، و دين اسلام ضعيف شود . پس جماعت مشركان ، آفرين بر رأىِ آن شيطان انسى نمودند و به آن شغل شنيع مشغول شدند و مردمان را از راه خدا باز داشتند و قطَّاع الطريقىِ راه خدا پيش گرفتند . در اين صورت اين آيه در شأن ايشان نازل شد * ( « وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَشْتَرِي . . . » ) * . پس غنا آن لهوِ حديثى است و ترجيع صوتى كه غرض از آن از راه خدا بازداشتن باشد و آن لهوِ حديث و غناىِ مُحَرَّم خواهد بود چنانچه از بيان شأن نزول و تفسير مفسّرين و احاديث محدّثين ظاهر

341