پرده پنجره اطاق نشسته و پرده را بلند نمىكند ببيند فجر صادق طلوع كرده و اذان شده يا نه ؟ بنشيند كه براى من بايد طلوع فجر اثبات شود . از طرف ديگر استصحاب عدم طوع فجر هم كه مؤيد است در اين گونه موارد كه تشخيص موضوع به كمترين حركت احتياج دارد به استصحاب تكيه نمىشود ، لحظات زمان در شرف طلوع فجر است در مورد قدرت هم نمىتوانيم بنشينيم و بگوييم كه بگذاريد قدرت به فعليت برسد تا اقدام به امتثال تكليف نماييم . تعليم و تربيتها و تبليغات كه در جامعه گاهى با طنز صورت مىگيرد بايد طورى باشد كه زمينهء تأثير را ايجاد كند تا از اين طنزها استفاده صحيح و مشروع صورت بگيرد . و همان طور كه در سؤال مطرح كرديد ، مخاطب شناسى در طنز بسيار مهم است همان طور كه در تعليم و تربيت و تبليغات دينى اهميت ويژه اى دارد . بايد به اين شرط ، يك شرط ديگر را هم اضافه كنيم و آن ملاحظه موقعيت اجتماعى است ، طنزى كه از يك انسان معمولى مسموع و مؤثّر مىباشد ممكن است از يك مقام بالا قبيح باشد .
سؤال - برخى از مراجع حوزه علميه قم در پاسخ سؤالات متعددى كه راجع به طنز مطرح كرديم ، گفتند : اصل اولى اين است كه « طنز به طور كلى فى نفسه مانعى ندارد » در حالى كه شما طنز را بعنوان اولى ، جايز ندانسته‌ايد لطفا دلايل خويش را در نقد نظريه مخالف بيان فرماييد .
پاسخ - به نظر من اصل در طنز ممنوعيت است يعنى اصل اولى در طنز وجود مانع و حرمت است ، چون أولا خلاف واقع كه هست و هم مبتنى بر تنقيص و توهين طرف است ، طنزپرداز مىخواهد عيوب ديگرى را برجسته كند و بخواهد يا نخواهد در اين پديده ، توهين و تحقير و ايذاء وجود دارد . چون طنز على القاعده و بدون در نظر

332