گرفتن عوارض ، اهانت است . اهانت در ذات آن است و الَّا طنز نمىشود . اگر گفت آقا شما دو تا چشم داريد رويش هم دو تا ابرو است اين كه ناراحتى ندارد طنز هم نيست . ناراحتى موقعى است كه به يك آدم نابينايى يا كسى كه چشمش كم سو هست بگوييد اى آقايى كه چشمت بدون تلسكوپ تمام كرات منظومه شمسى را بررسى مىكند ! اگر كسى از مراجع گفته طنز فى حد نفسه اشكالى ندارد حتما مبناى خاصى را در نظر گرفته است .
سؤال - اين فتوا را تازه گفته‌اند : اين سؤال ما و اين هم جواب مرجع تقليد ، ما سؤال كرده‌ايم آيا طنز ذاتا حلال است يا حرام ، فرموده‌اند فى حد نفسه و به خودى خود حلال است و مانعى ندارد و با توجه به عناوين حرام و مقارنات حرام ، حرام مىگردد ، عين عبارت كه در پاسخ استفتاء ما آمده اين است ، به طور كلى طنز فى نفسه مانعى ندارد و اگر مستلزم حرامى باشد جايز نيست .
پاسخ - همان طور كه گفتم : طنز فى نفسه قبيح و حرام است و اگر مستلزم هتك حرمت و لهو و ايذاء و يا حرام ديگرى نباشد حلال است ، دليل اين مدعا هم ماهيّت طنز است كه عموما در آن اهانت وجود دارد .
سؤال - به نظر جناب عالى اگر به بيان و استدلال كسانى كه مىگويند : « طنز فى نفسه حلال است و اگر مستلزم حرام بود ، حرام مىشود » توجه كنيم ، چه اشكالى پيش مىآيد ؟ فرض بفرماييد در صنف پزشكان برخى در هنگام طبابت و معالجه دچار سرعت در قضاوت و داورى روى بيمار شده ، زود نسخه را مىپيچند و براى دستيابى به منافع بيشتر و سود جويى ، خيلى سريع روى مريض نظر مىدهند ، با اين كه كاملا معاينه نكرده‌اند . ما مىآييم مثلا در صدا و سيما يا در سريالها و فيلمها اين عيب را انگيزهء طنز قرار مىدهيم . چون در چند مورد اين طور شده است ، خصوصا در ميان اطباء عمومى اين

333