نام کتاب : دوازده رسالهء فقهى دربارهء نماز جمعه از روزگار صفوى ( فارسي ) نویسنده : رسول جعفريان جلد : 1 صفحه : 73
تأليف كرده است . [1] رسالهاى از سراب هم در كتابخانهء مدرسهء آية الله خويى در مشهد موجود است . [2] در كتابخانهء ملى ، مجموعهاى مشتمل بر سه رساله وجود دارد . نخست رسالهء فاضل تونى در انكار وجوب عينى نماز جمعه . پس از آن رسالهء ملا محمد سراب در رد بر آن و سپس پاسخى كه برادر زادهء ملا عبد الله تونى با نام محمد امين به ملا محمد سراب داده است . [3] مانند همين مجموعه ، به همين تركيب ، در كتابخانهء مركزى دانشگاه تهران هم موجود است . [4] در ذريعه مجموعا چهار رساله از او در اين زمينه معرفى شده است . [5] آقاى سمامى در شرح حالى كه براى سراب آورده ، سه رساله در اين زمينه براى او ياد كرده است . نخست رسالهاى كه در رد بر رسالهء تونى ( م 1071 ) است . دوم رسالهاى عربى كه آن را در رمضان 1106 نگاشته و در شش فصل دربارهء نماز جمعه بحث كرده است . سوم رسالهاى به فارسى كه در رد بر رسالهء آقا جمال خوانسارى نوشته است . [6] 10 ، 11 ، 12 - القامعة للبدعة في ترك صلاة الجمعة / عبد الله بن صالح سماهيجى ( م 1135 ) از اين كتاب نسخه هايى در فهرست مجلس ، ج 7 ، ص 208 - 207 و در فهرست كتابخانهء آية الله مرعشى ج 13 ، ص 79 ، ج 23 ، ص 212 معرفى شده است . در فهرست مجلس رسالهء ياد شده به اجمال چنين معرفى شده است : اين رساله داراى چهار فصل است : فصل اول در ادلهء وجوب عينى نماز جمعه از قرآن . فصل دوم در ادلهء وجوب عينى از اخبار كه ضمن آن 72 روايت نقل شده است . فصل سوم در اثبات آن از راه اجماع كه در مطاوى آن نام جمعى از علماى معاصرش و كسانى را كه در اين باب رساله نوشتهاند ، ذكر مىكند و در فصل چهارم ايرادهايى بر فاضل هندى ( م 1137 ) و ملا خليل قزوينى ( م 1089 ) وارد آورده است . بنابر اظهار علامهء آقا بزرگ ، او سه رساله در اين زمينه نوشته كه اولى قامعة للبدعة ، دومى رسالة الدمعة و سومى فذلكة الدلائل نام دارند . [7] سومين رسالهء او رد بر فاضل هندى نوشته
[1] ذريعه ، ج 15 ، ص 67 [2] فهرست كتابهاى خطى كتابخانهء مدرسهء آيت الله خويى ، مشهد ، ص 46 [3] فهرست كتابخانهء ملى ج 10 ، ص 439 ، ش 1858 / ع . آقا بزرگ مانند همين نسخه را در بغداد ديده است . ( ذريعه ، ج 15 ، ص 75 ) [4] فهرست دانشگاه ، ج 10 ، ص 1719 [5] ذريعه ، ج 15 ، ص 81 - 80 و نك : فقه شيعه ، ص 266 [6] بزرگان رامسر ، صص 140 - 141 [7] ذريعه ، ج 15 ، ص 76
73
نام کتاب : دوازده رسالهء فقهى دربارهء نماز جمعه از روزگار صفوى ( فارسي ) نویسنده : رسول جعفريان جلد : 1 صفحه : 73