قول اوّل : وجوب تخييرى ، به اين معنى كه مكلَّف مخيّر است ميان آن و نماز ظهر ، و هر كدام را بجاى آورد از عهدهء تكليف برآيد . و اين قول اكثر علماست ؛ مثل شيخ طايفه شيخ ابو جعفر طوسى رحمه اللَّه در كتاب نهاية [1] و مبسوط و [2] مصباح [3] و ظاهر كتاب خلاف [4] نيز ؛ و شيخ محقق نجم الدين جعفر بن سعيد رحمه اللَّه در كتاب معتبر [5] و شرايع [6] و نافع ؛ [7] و علامّ جليل القدر شيخ جمال الدين رحمه اللَّه در كتاب نهايه [8] و مختلف [9] و تذكرة [10] در موضعى از كتاب صلاة ؛ و شيخ سعيد شهيد محمد بن مكَّي رحمه اللَّه در كتاب دروس [11] و لمعه [12] و بيان [13] و شرح ارشاد ؛ [14] و محقق ثانى شيخ على رحمه اللَّه در كتاب شرح قواعد [15] و رسالهء نماز جمعه ؛ [16] و شيخ شهيد ثانى در شرح ارشاد [17] و لمعة [18] و الفيه ؛ [19] و جمعى ديگر از علماء .
و بدان كه بعضى از اصحاب اين قول تصريح كرده‌اند كه : نماز جمعه با وجوب تخييرى سنّت است ، به اين معنى كه افضل است از نماز ظهر ؛ و بعضى همين حكم كرده‌اند به جواز آن بدل از ظهر و متعرّض افضليّت نگرديده‌اند .
و بدان نيز كه بعضى از اصحاب اين قول تصريح كرده‌اند كه جايز نيست در زمان غيبت امامت نماز جمعه مگر از براى كسى كه فقيه و عادل باشد ؛ و بعضى گفته‌اند كه فقيه در كار نيست ؛ همين عدالت كافى است .

[1] النهايه ص 103 و 107
[2] المبسوط ج 1 ، ص 143 و 151
[3] مصباح المتهجد ، ص 324
[4] الخلاف ج 1 ، ص 593 و 626
[5] المعتبر ج 2 ، ص 297
[6] شرائع ج 1 ، ص 99
[7] المختصر النافع ص 36
[8] نهاية الاحكام ج 2 ، ص 14
[9] المختلف ج 2 ، ص 252
[10] التذكره ج 4 ، ص 27
[11] الدروس ج 1 ، ص 186
[12] شرح اللمعة الدمشقية ( جامعة النجف الدينية ) ج 1 ، ص 299 - 301
[13] البيان ص 188
[14] غاية المراد ج 1 ، ص 164
[15] جامع المقاصد ج 2 ، ص 379
[16] رسائل المحقق الكركى ج 1 ، ص 145 و 146 ( رسالهء نماز جمعه ) .
[17] روض الجنان ج 2 ، ص 754 و بعد از آن .
[18] اللمعة الدمشقية ، ج 1 ، ص 127 ( 2 جلدى )
[19] المقاصد العلية في شرح الرسالة الالفية ، ص 358 .

685