نماز جمعه نوشته ، و بعد از او جمعى از اولاد و تلامذه او و بعضى از غير ايشان تابع او گرديده‌اند » .
پيش از گزارش متن رساله ، مناسب است اين نكته را ياد آور شويم كه با توجه به عظمت شهيد ثانى ، كسانى بر آن شدند تا نسبت رسالهء نماز جمعه شهيد را به وى تكذيب كنند . به نظر مىرسد نخستين بار اين ترديد را فاضل تونى نسبت به انتساب اين رساله به شهيد مطرح كرد كه بعدها كسانى مانند عبد الحى رضوى هم به پيروى از وى ، آن را در رسالهء نماز جمعهء خويش آوردند . مطلب فاضل تونى بسيار بى پايه بود و فاضل سراب هم دلايل متعددى در نقد آن در خاتمهء رسالهء خويش آورد . ملا عبد الله افندى ، كتابشناس معروف عصر اخير صفوى ، ضمن اشاره به ترديد در انتساب اين رساله به شهيد و اين انتقاد كه شهيد آن را در جوانى و در دوران ناپختگى تأليف كرده ، مىگويد : ترديد در انتساب اين كتاب به شهيد ، نادرست است ؛ چرا كه علاوه بر شواهد مختلف ، صاحب مدارك كه از نوادگان اوست ، به اين مطلب تصريح كرده است . بهعلاوه ، اين مطلب كه كتاب اثر دوران جوانى وى باشد ، درست نيست ؛ زيرا تاريخ تأليف رسالهء نماز جمعه ، ربيع الاول سال 962 هجرى ؛ يعنى چهار سال پيش از شهادت او و طبعا از آخرين آثار وى مىباشد . [1] بعدها صاحب جواهر هم كه بر عدم عينى بودن نماز جمعه اصرار دارد ، ضمن اشكال به مجلسى اول و حمله به فيض ، سخن آنان را برگرفته از رسالهء شهيد دانسته و دربارهء اين رساله مىنويسد :
احتمال دارد كه وى اين رساله را در دوران كودكى ( فى صغره ) نوشته باشد ؛ [2] زيرا در آن ، نسبت به بزرگان مذهب و حافظان شريعت تندى كرده ؛ همچنين در متن آن اضطراب و نكات زايد فراوان وجود دارد ؛ اضافه بر اين ، مطالب اين رساله با آنچه كه در ديگر كتابهايش در مورد وجوب تخييرى نماز جمعه آورده ، منافات دارد . [3] روشن است كه اين مطلب از اساس بى پايه است .
در اينجا مرورى بر رسالهء شهيد ثانى خواهيم داشت . [4] او در آغاز ، بى توجهى به اقامهء جمعه را مورد نكوهش قرار داده و با اشاره به كار تحقيقى خود در اين زمينه ، اظهار مىدارد كه روى سخنش با كسانى است كه زنجير تقليد از اسلاف

[1] رياض العلماء ، ج 2 ، صص 376 - 377
[2] جواهر الكلام ، ج 11 ، ص 177 - 178
[3] جواهر الكلام ، ج 11 ، ص 147
[4] متن مورد استفاده ما نسخهء خطى اين رساله در مجموعهء شماره 1777 از كتابخانهء آية الله مرعشى است ؛ اين رساله در مجموعهء مذكور از برگ 39 شروع شده و در برگ 58 پايان مىيابد .

63