نگفته است . اشاره وى در اين باب ، به فيض كاشانى است كه چنين نظرى را ارائه داده ، و در واقع او نيز از شهيد ثانى گرفته بوده است .
وى با اشاره به رأى كسانى كه نماز جمعه را واجب مىدانند ، مىنويسد : در صورتى كه امام حاضر شود ، همهء مكلفين بجز معذورين بايد در نماز حاضر شوند ؛ در اين شرايط هيچ فقيهى كه اعلم هم باشد مستثنى نيست . اگر فرض كنيم كه بيشتر علما در شهر اصفهان هستند ، بر آنان نيز واجب است كه در نماز جمعه حاضر شوند ، در اين صورت چه بسا در ميان مأمومين فقيهى باشد كه اعلم از امام باشد ؛ طبعا چنين نمازى اشكال پيدا مىكند ، مگر آن كه اينان مذهب سنيان را داشته باشند كه افضل بودن امام را ضرورى ندانند . وى با اشاره به سخن شيخ مفيد ، مىنويسد : شيخ مفيد با اين عقايدش طرفدار وضعيتى كه امروز در اصفهان جريان دارد نبوده است ، آن گونه كه در مجموع شهر اصفهان ، چهار يا پنج امام جمعه است كه يك در داخل و ديگران در خارج نماز مىخوانند و اگر بتوانند و قادر باشند ، همانها كه در خارج شهر مىخوانند ، در داخل هم خواهند خواند . معناى اين كار اين است كه هر كدام نماز ديگرى را باطل مىداند و روشن است كه در گذشته وضعيت شرع به اين صورت نبوده است . اين نتيجه آن است كه برخى روى منابر احاديثى را كه ظاهر آنها وجوب عينى نماز است ، مىخوانند و اگر فرد عامى اين احاديث را بشنود ، نماز مزبور را بر خود فرض مىشمرد .
وى روى اعلم بودن تكيه كرده ، معناى آن را آگاهى به تمامى امور حقه از اصول و فروع دانسته ، معتقد است كه وجود چنين شخصى در اين زمان ، مانند كبريت احمر است . مؤلف با دادن هشدار به مخاطبان خود كه بايد دليل محكمى براى ترك نماز ظهر در روز جمعه داشته باشند ، خاطره‌اى از پدرش نقل مىكند : پدرم مىگفت : فاضل خراسانى در روزگارى بود كه در آن روزگار فضلا فراوان بودند و او در حكمت و فقه و حديث ميان آنان ممتاز و فردى گوشه گير بوده و از كثرت ذكر ، از مردم كناره مىگرفت ؛ به طورى كه كم كم از اولياء الله شد تا آن كه منصب امامت جمعه به او واگذار گرديد و در آخر ، در حد بالايى ميان خواص و عوام اعتبار يافت . اين گذشت تا آن كه روزى سلطان جائر شاه صفى از وزيرش خليفه سلطان خواست تا علما و مقربين را در روز جمعه براى اقامهء نماز در مسجد آگاه سازد ، چرا كه او مىخواهد به امام جمعه اقتدا كند . خليفه سلطان امر سلطان را اجرا كرده و شمار زيادى از فضلا و امرا در روز جمعه حاضر شدند . وقت شروع خطبه ، خليفه سلطان به امام جمعه گفت : امروز را نماز ظهر بخوان و امام نيز چنين كرد . در اين مجلس ، عارف ربانى رفيع الدين حسينى شركت نكرد . پس از نماز ، همهء علما و امرا از طرف وزير براى ناهار دعوت شدند كه از آن جمله رفيع الدين و امام جمعه يعنى محمد باقر خراسانى هم بود . در

564