مهدوى براى بسيارى از تأليفات وى نسخه هاى در كتابخانه هاى مختلف ايران معرفى كرده است . [1] افزون بر ميرفندرسكى و قاضى معز و نيز ملا محمد تقى مجلسى ، از ديگر استادان وى يكى هم شيخ بهايى بود كه بخشى از گرايشهاى وى به تأثر او از شيخ بهايى باز مىگردد .
وى شاگردان فراوان و فرهيخته‌اى نيز داشته است كه فهرست بلندى از آنها را مرحوم مصلح الدين مهدوى آورده است . [2] از فراوانى شاگردان چنين به دست مىآيد كه محفل وى ، محفلى شاگرد پرور بوده است . گفتنى است كه آقا حسين خوانسارى ( 1016 - 1098 ) شوهر خواهر وى بوده ، و فرزندانش از محقق استفادهء علمى برده نامشان در زمرهء شاگردان وى ضبط شده است . [3] در باب ارتباط وى با حكومت صفوى بايد به ارتباط خاص او با خليفه سلطان اشاره كرد كه خود فقيهى بود كه بر مسند وزارت تكيه زده و سخت به محقق سبزوارى علاقمند بود . بر پايهء همين علاقه بود كه وى سمت شيخ الاسلامى يافت و چندان اين منصب بر قامت وى برازندگى داشت كه عنوان شيخ الاسلامى و امام جمعگى همچنان در خاندان وى تا روزگار اخير باقى ماند . [4] يكى از آثار محقق سبزوارى كتاب روضة الانوار عباسى اوست كه آن را براى شاه عباس ثانى نگاشته و در زمرهء معروفترين سياستنامه هايى است كه در اين دوره تأليف شده است . [5] همچنين در جريان تاجگزارى شاه سليمان در شوال سال 1078 خطبهء جلوس شاه را بر تخت محقق سبزوارى خواند در حالى كه علمايى مانند ميرزا رفيعاى نائينى هم حضور داشتند . [6] محقق سبزوارى كه زندگيش تقريبا در معاصرت كامل با فيض كاشانى است ، با وى در مسائلى توافق داشت كه نشان از همنگرشى آنان در اين قبيل مسائل دارد . توجه اين دو به فلسفه و عرفان و همچنين اشتراك آنان در مباحثى چون نماز جمعه و غنا نشانگر اين نوع

[1] خاندان شيخ الاسلام اصفهان ، ص 88 - 100
[2] خاندان شيخ الاسلام اصفهان ، ص 72 - 87
[3] در اين باره كه آيا آقا حسين هم نزد محقق سبزوارى تحصيل كرده يا نه ، بنگريد : دو گفتار ، علامه سيد محمد على روضاتى ، صص 8 - 9
[4] بنگريد : روضات الجنات ، ج 2 ، ص 68 . دربارهء خاندان شيخ الاسلام اصفهان كه از نسل وى منشعب شده‌اند بنگريد به كتاب استاد مصلح الدين مهدوى با همين عنوان « خاندان شيخ الاسلام اصفهان » . اصفهان ، گلبهار ، 1372
[5] دربارهء آن بنگريد : صفويه در عرصهء دين ، فرهنگ و سياست ، ج 1 ، مبحث « گزيدهء انديشه و فقه سياسى شيعه در دورهء صفوى » .
[6] وقايع السنين و الاعوام ، ص 529

309