جماعتهم و يمنع ظالمهم من مظلومهم ؛ [1] حاصلش آن كه از جمله اسباب نصب امام زمان آن است كه هيچ طايفه‌اى از طوايف انام و اهل اديان ، نزيسته‌اند مگر با صاحب اختيارى و سر كرده‌اى از براى آنچه ناچار بوده ايشان را از آن در كار دين ؛ پس در حكمت الهى روا نيست واگذاشتن كسى كه ناچار است خلايق را از او و انتظام نمىيابد احوالشان مگر به او تا به وسيلهء سلطنتش با دشمنان جنگ كنند و به حكم عدالتش غنايم را قسمت نمايند و بر پاى دارد آن امام از براى ايشان جمعه و جمعيتشان را ، و كوتاه سازد دست ظالمشان را از مظلومشان .
و در علل الشرايع بدل فقرهء « يقيم لهم » « يقيمون به » واقع شده ، يعنى بر پاى مىدارند به سبب او جمعه و جمعيتشان را ؛ و مرجع هر دو يكى است ، چه بر هر تقدير مراد آن است كه تحقق جمعه و جمعيت و اتفاق اهل ايمان منوط به وجود امام زمان است ؛ چنان كه ظاهر است .
از اين جاست كه شيخ مفيد در كتاب ارشاد از جمله دلايل بر وجود صاحب الامر ( عج ) گفته : و من الدلايل على ذلك ما يقتضيه العقل بالاستدلال الصحيح من وجود إمام معصوم كامل غنىّ عن رعاياه فى الأحكام و العلوم فى كلّ زمان ، لإستحالة خلوّ المكلَّفين من سلطان يكونون بوجوده أقرب إلى الصلاح و أبعد من الفساد و حاجة الكلّ من ذوى النقصان إلى مؤدّب للجناة ، مقوّم للعصاة ، رادع للغواة ، معلَّم للجهال ، منبّه للغافلين ، محذّر للضلال ، مقيم للحدود ، منفذ للأحكام ، فاصل بين أهل الاختلاف ، و ناصب للأمراء و ساد للثغور ، حافظ للأموال ، حام عن بيضة الإسلام ، جامع للنّاس فى الجمعات و الأعياد ؛ [2] حاصلش آن كه از جمله دلايل بر وجود آن حضرت ، حكم عقل است از روى فكر صحيح و انديشهء درست به آن كه ناچار است در هر زمانى از امام معصوم كاملى كه در احكام و علوم مستغنى باشد از رعاياش به واسطه محال بودن خالى ماندن مكلفين از سلطانى كه بوده باشند به بركت وجودش نزديكتر به صلاح و دور تر از فساد و احتياج داشتن همه مكلفين كه در حد ذات خود ناقصاند به كامل معصومى كه اهل آزار و ستم را تأديب كند و گناه كاران و كج رفتاران را به راستى باز دارد و گمراهان را به راه آورد ، و جاهلان را تعليم دهد ، و غافلان را آگاه گرداند ، و اهل ضلالت را بترساند ، و حدود را اجرا كند ، و حكمها را نفاذ بخشد ، و حق را از باطل جدا سازد و امراء نصب فرمايد ، و اطراف مملكت را ضبط كند ، و حفظ اموال و حمايت بيضهء اسلام نمايد ، و جامع مردم باشد در جمعه ها و عيدها . تا اينجا بود مضمون

[1] عيون اخبار الرضا ، ج 2 ، ص 101 ؛ علل الشرائع ، ج 1 ، ص 251
[2] الارشاد ، ج 2 ، ص 342

304