نام کتاب : دوازده رسالهء فقهى دربارهء نماز جمعه از روزگار صفوى ( فارسي ) نویسنده : رسول جعفريان جلد : 1 صفحه : 243
مشهور است . [1] ديگر مير محمد باقر داماد در كتاب عيون المسايل گفته : أجمع علمائنا أن النّداء المشروطة به ، وجوب السعى إلى صلاة الجمعة لابدّ أن يكون من قبل النّبى صلَّى اللَّه عليه و آله أو الإمام أو من يأذن له و الإمام نصبه لها ؛ يعنى اجماع كردهء علماى اماميه بر آن كه ندايى كه به آن واجب مىشود رفتن به نماز جمعه مىبايد كه بوده باشد از جانب پيغمبر صلَّى اللَّه عليه و آله يا امام معصوم يا آن كس كه تعيين كرده باشد او را امام معصوم . بعد از اين گفته : و على ذلك إطباق الإمامية ؛ يعنى بر آن چه مذكور شد اتفاق دارند علماى اماميه و اصلا در آن خلاف نكردهاند . و بعد از اين نيز در ساقط بودن وجوب عينى در زمان غيبت امام گفته : قد أطبق الأصحاب على نقل الإجماع عليه ؛ يعنى علماى اماميه همه به اتفاق نقل اجماع كردهاند بر اين كه نماز جمعه در زمان غيبت امام معصوم واجب عينى نيست . و بعد از اين نيز گفته : لا رادّ فى الأصحاب لإشتراط صلاة الجمعة بالإمام أو منصوب من قبله ؛ يعنى نيست كسى در علماى اماميه كه قبول نداشته باشد شرط بودن امام يا منصوب از جانب امام را در نماز جمعه . قال : « ديگر مير محمد باقر داماد » تا آنجا كه گفته « نماز جمعه در زمان غيبت امام معصوم واجب عينى نيست » اقول : اغراق اين دعوى از تأمل كلام فقهاء ظاهر مىشود با آن كه مير رحمه اللَّه خود نيز به نوعى از وجوب عينى قايل شده و آن اين است كه اختيار با پيش نماز فقيه است ؛ اما بعد از اختيار او بر مأمومين واجب عينى مىشود . ديگر شيخ بها الدين محمد نيز قايل به وجوب عينى نماز جمعه نشده ، و در كتاب جامع عباسى چنين گفته : بدان كه ميانهء مجتهدين در وجوب نماز جمعه در زمان غيبت حضرت امام ( عج ) خلاف است ؛ و اصحّ آن است كه مكلَّف مخيّر است ميانه گزاردن نماز جمعه و نماز ظهر . [2] تا اين جا عبارت شيخ بهاء الدين محمد بود . ديگر مير سيد حسين در رساله اش در باب نماز جمعه [3] گفته آن حضرت : أقوال الإمامية فى [ صلاة الجمعة ] قولين لا ثالث لهما : الوجوب التخييرى أو عدم المشروعية ؛ يعنى گفته هاى علماى امامية در نماز جمعه منحصر است در دو قول و دو مذهب كه سيوم ندارد : يكى وجوب تخييرى و ديگرى نامشروع بودن .
[1] مقصود رسالهء نماز جمعه شهيد است كه در همين مجموعه با تصحيح استاد رضا مختارى به چاپ رسيده است . [2] جامع عباسى ، ص 56 [3] مير سيد حسين كركى نوادهء دخترى محقق كركى ، از علماى متنفذ دورهء طهماسب است كه رسالهاى در حرمت اقامهء نماز جمعه نگاشته كه در بخش كتابشناسى آن را معرفى كرديم . نسخهاى از اين رساله در مسجد گوهرشاد مشهد به شمارهء عمومى 230 موجود است .
243
نام کتاب : دوازده رسالهء فقهى دربارهء نماز جمعه از روزگار صفوى ( فارسي ) نویسنده : رسول جعفريان جلد : 1 صفحه : 243