نام کتاب : دوازده رسالهء فقهى دربارهء نماز جمعه از روزگار صفوى ( فارسي ) نویسنده : رسول جعفريان جلد : 1 صفحه : 217
شمارهء 14209 در كتابخانهء مجلس شوراى اسلامى نگهدارى مىشود ، آمده است . [1] خود مؤلف در نقدش بر محقق سبزوارى از كتاب مستمسك الشيعة خود ياد كرده ، اما در ذريعه از آن يادى نشده و تاكنون هم نسخهاى از آن به دست نيامده است . فرزند وى با نام عبد الهادى هم شاعر بوده و ديوانى داشته و نمونهاى از اشعارش در گلشن ص 603 آمده است . [2] على رضا تجلَّى و مسألهء نماز جمعه تجلى به مانند بسيارى از عالمان ديگر اين دوره ، رسالهاى دربارهء نماز جمعه نگاشته و قدرت استنباط فقهى خود را در آن نشان داده است . اين رساله كه در تحريم اقامهء جمعه و يا دست كم نفى وجوب عينى آن در عصر غيبت است ، پيش از سال 1081 نگاشته شده است ؛ زيرا در اين سال ، ملا محمد سراب اين رساله را نقد كرده است . نسخهاى از اصل و رديهء سراب در يك مجموعه كه چندين رسالهء نماز جمعه در آن آمده ، با شمارهء 4659 در كتابخانهء مركزى دانشگاه تهران نگهدارى مىشود كه همان هم اساس اين چاپ قرار گرفته است . در اين مجموعه رسالهء تجلى ، ردّ سراب و رسالهء ديگرى از تجلى در رد بر رسالهء فارسى محقق سبزوارى دربارهء نماز جمعه آمده است . به علاوه رسالهء نماز جمعه آقا جمال خوانسارى ( م 1122 ) در اين مجموعه موجود است . همچنين پس از خاتمهء رسالهء تجلَّى ، طومارى كه در زمان شاه سليمان از سوى علماى دار السلطنه اصفهان دربارهء فهم آنان از متون فقهاى گذشته در حكم نماز جمعه تهيه شده ، درج شده كه ما در مقدمهء مباحث مربوط به نماز جمعه آن را آورديم . تجلى در اين رساله مقدار زيادى از آراء فقهاى پيشين را آورده و ضمن رد وجوب عينى نماز جمعه ، شهيد ثانى را به عنوان نخستين كسى كه نظريهء وجوب عينى را طرح كرده ، شناسانده است . وى همچنين علاوه بر ردّ محقق سبزوارى ، طعنهاى هم بر فيض كاشانى كه قائل به وجوب عينى بوده زده و در اينجا نشان داده است كه مخالفت وى نه تنها از بابت اعتقادش به وجوب عينى بلكه به دليل مشى فكرى فيض و نگرش التقاطى او در اقتباس از متون مختلف و تغيير مواضعش در هر گاه و بيگاه مىباشد . و بالجمله مخالفت عقل و نقل و اختيار اين قسم اقوال مبتدع و مذاهب مخترع از امثال ملا محسن كاشى كه از حشويه به بهره از تحقيق و تدقيق است ، و مع هذا
[1] فهرست نسخه هاى خطى كتابخانهء مجلس ، ج 38 ، ص 293 [2] ذريعه ، ج 9 ، ص 1286
217
نام کتاب : دوازده رسالهء فقهى دربارهء نماز جمعه از روزگار صفوى ( فارسي ) نویسنده : رسول جعفريان جلد : 1 صفحه : 217