نام کتاب : دوازده رسالهء فقهى دربارهء نماز جمعه از روزگار صفوى ( فارسي ) نویسنده : رسول جعفريان جلد : 1 صفحه : 133
قاضى زاده رومى قرار گرفت . [1] متأسفانه از اين رساله نسخهاى بر جاى نمانده است . عمدهء موفقيت علمى شهيد ثانى در زمينهء تأليف ، آن هم در يك عمر 54 ساله ، آثار شگرفى است كه اسامى آنها اعم از كتاب و رساله بالغ بر هفتاد عنوان مىشود . اين آثار با اسلوب علمى ممتاز و با دقتى خاص نگارش يافته و بيشتر آنها پس از وى ، مورد توجه حوزه هاى علمى شيعه قرار گرفته است . در مرحلهء نخست ، شهيد در كارهاى تأليف خود به آثار فقهى مكتب حله سخت توجه داشته و افزون بر شرحى كه با عنوان روض الجنان بر كتاب ارشاد الاذهان علامه حلى در سال 949 نگاشته دو حاشيهء ديگر هم بر همان كتاب تأليف كرده است . وى افزون بر مسالك الافهام ، كتاب فوائد القواعد را نيز به صورت حاشيه بر كتاب قواعد الاحكام علامه حلى تأليف كرده است . همچنين ، حاشيهاى بر شرائع الاسلام محقق حلى ( م 676 ) و حاشيهاى بر مختصر النافع وى نوشته است . شهيد افزون بر توجه اش به آثار محقق و علامه ، نسبت به آثار شهيد اول نيز كه مكتب فقهى او هم به نوعى در امتداد مكتب حله بوده است ، حساسيت ويژهاى داشته و شمارى از آنها را شرح كرده يا بر آنها حاشيه زده است . [2] نمونهء مهم آن كتاب الروضة البهية در شرح كتاب اللمعة الدمشقية است كه به عنوان يكى از رايجترين متون درس فقه در حوزه ها مورد استفاده قرار گرفته است . وى همچنين كتابى با عنوان المقاصد العلية ( در سال 950 ) در شرح بر رسالهء الفيهء شهيد اول نگاشته است . علاوه بر آن دو بار هم بر اين كتاب حاشيه زده كه مجموع آنها در يك مجلد انتشار يافته است . شهيد اثر ديگرى در سال 955 با عنوان الفوائد الملية در شرح رسالهء النفلية ( در موضوع مستحبات نماز ) شهيد تأليف كرده است . شهيد در عرصهء تأليفات كلامى و اخلاقى نيز آثارى از خود بر جاى گذاشته است . كتاب كشف الريبه در احكام غيبت ، كتاب مسكن الفؤاد دربارهء صبورى در مصائب و دشوارىها ، و كتاب حقيقة الايمان در تعريف ايمان و كفر به لحاظ كلامى از آن جمله است . كتاب منية المريد وى يكى از آثار جاودانه در اخلاق به ويژه شاخهء تعليم و تربيت به حساب مىآيد . كتاب الداريه او هم در نوع خود اثرى عالى و سودمند به شمار مىآيد . [3] افزون بر اين كتابها ، رسائلى از شهيد بر جاى مانده كه مجموعا در دو جلد انتشار يافته است . بسيارى از اين رسائل فقهى ، و شمارى از آنها كلامى ، تفسيرى يا اخلاقى است .
[1] الدر المنثور ، ج 2 ، ص 174 ؛ رسائل الشهيد الثانى ، ج 2 ، ص 869 - 880 [2] دربارهء مكتب شهيد اول و پيروى شهيد ثانى از آن بنگريد : مقدمهاى بر فقه شيعه ، ( مشهد ، 1368 ) ص 54 - 55 [3] بيشتر آثار شهيد ثانى ، طى يك طرح جامع ، توسط مركز الابحاث الاسلامية وابسته به دفتر تبليغات اسلامى قم ، طى چند سال گذشته به چاپ رسيده است .
133
نام کتاب : دوازده رسالهء فقهى دربارهء نماز جمعه از روزگار صفوى ( فارسي ) نویسنده : رسول جعفريان جلد : 1 صفحه : 133