responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : دوازده رسالهء فقهى دربارهء نماز جمعه از روزگار صفوى ( فارسي ) نویسنده : رسول جعفريان    جلد : 1  صفحه : 59


ندانسته و با توجه به ظاهر قرآن و برخى از رواياتى كه در وجوب وارد شده ، اعتقاد به عينيت وجوب اقامه جمعه دارد . اين گروه ، بيشتر اخبارىهايى هستند كه با توجه به اطلاق برخى از اخبار وجوب نماز جمعه ، آن را واجب عينى مىدانند .
دربارهء اين رساله ها آنچه گفتنى است اين است كه رساله هاى تأليف شده در اين دوره ، بيش از هر چيز به صورت رد و ايراد استدلالها و اقوال موافقان و مخالفان است . يعنى محتواى رساله ها ، همه در جهت پاسخگويى و رديه نويسى است . اين رويه البته دربارهء رسائل دورهء نخست صفوى ، صادق نيست .
در اينجا بر سه رساله مرور خواهيم كرد : تحت رسالهء محقق كركى كه گويا نخستين رسالهء مستقل در باب نماز جمعه بوده و به وجوب تخييرى معتقد است . دوم رسالهء شهيد ثانى متفكر اصولى شيعه كه به عينيت وجوب نماز جمعه قائل است . سوم رسالهء فيض كاشانى عالم و عارف اخبارى كه او نيز به عينيت وجوب نماز جمعه اعتقاد دارد .
11 - گزارش رسالهء محقق كركى على بن عبد العال معروف محقق كركى يا ثانى ( م 940 ) نخستين فقيه برجستهء عصر نخست صفوى است كه همكارى با اين دولت را پذيرفت و منصب شيخ الاسلامى اين دولت را به دست آورد .
رسالهء نماز جمعه او از آن جهت واجد اهميت است كه مؤلف در آن رساله ، انديشهء سياسى شيعه به ويژه ولايت فقيه را مطرح و مورد بحث و بررسى قرار داده است . محقق رسالهء خود را به سال 921 يعنى زمان شاه اسماعيل تأليف كرد و در آن زمان هنوز موقعيت چندان مهمى از لحاظ حكومت نداشت .
اهميت اين رساله از آن جهت است كه پيش از رسالهء شهيد نگاشته شده و به هر روى مسأله را به طور جدى عنوان كرده است . اختلاف نظر عمدهء محقق با شهيد در دو چيز است . نخست آن كه وى نه به وجوب عينى بلكه وجوب تخييرى اعتقاد دارد ، در حالى كه شهيد بر وجوب عينى اصرار مىورزد ؛ دوم آن كه محقق ، نماز جمعه را منصبى حكومتى مىداند و تصريح دارد كه « اقامه نماز جمعه در غيبت بدون حضور فقيه جامع الشرايط مشروع نيست . » [1] در حالى كه شهيد وجوب عينى نماز را بدون منصبى بودن آن مىپذيرد .
مرورى گذرا بر اهمّ مطالب اين رساله ، مىتواند روشنگر نكات قابل توجهى در سير



[1] جامع المقاصد ، ج 2 ، ص 379 . آنچه كه در جامع المقاصد در شرح شرايع آمده ، جداى از رسالهء مستقل محقق دربارهء نماز جمعه است .

59

نام کتاب : دوازده رسالهء فقهى دربارهء نماز جمعه از روزگار صفوى ( فارسي ) نویسنده : رسول جعفريان    جلد : 1  صفحه : 59
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست