نام کتاب : دوازده رسالهء فقهى دربارهء نماز جمعه از روزگار صفوى ( فارسي ) نویسنده : رسول جعفريان جلد : 1 صفحه : 223
و مدفونين در آن به دست داده است . [1] در ميان مدفونين در اين تكيه از ملا محمد صادق و ملا محمد رضا نامى ياد شده كه به نظر مىرسد فرزندان خود فاضل سراب باشند . مرحوم مهدوى دربارهء ناميده شدن تكيه به جويبارىها مىنويسد : چون اعقاب فاضل سراب در محله جويباره ساكن بودند و پس از فوت عموما در حوالى او در بقعه و صحن مدفون شدند ، تكيه را گاه به نام تكيه جويبارىها مىخوانند . [2] از جمله كسانى كه خود را از اعقاب فاضل سراب مىداند ، مولى محمد صالح مازندرانى بن مولى محسن بن عبد الفتاح تنكابنى ( 1200 - 1285 ) است . فرزند وى ميرزا مهدى بن محمد صالح هم كه به نوشتهء مرحوم مهدوى « مترجم عالم و فاضل و مرجع مرافعات در اصفهان بوده » در تكيه جدش فاضل سراب در پشت سر او در همان سكوى سنگ مرمر به خاك سپرده شده است . [3] فاضل سراب و نماز جمعه همان گونه كه از فهرست آثار فاضل سراب به دست مىآيد ، وى چهار اثر در زمينه نماز جمعه نگاشته است . بيشتر اين آثار در رد بر ديگران نوشته شده ، اما در جمع آنها ، رسالهء عربى او مفصلتر بوده و به رغم آن كه در رد بر ملا عبد اللَّه تونى نوشته شده ، وى به تفصيل در اين باره بحث كرده است . عقيدهء وى در اين باب ، همانند استادش محقق سبزوارى بوده و در اين رديه نويسىها ملاحظهء استادش محقق سبزوارى كرده و به دفاع از وى برخاسته است . بدين ترتيب وى قائل به وجوب عينى نماز جمعه بوده و در اين باب ، نه صرفا از روش اخبارى بلكه بر اساس مشى استدلالى - اجتهادى اما با ديدگاه اخبارى ، كوشيده است تا وجوب عينى نماز جمعه را ثابت كند . در كتاب حاضر دو متن از وى به چاپ رسيده است . نخست رديهاى است كه وى بر ملا على رضا تجلى نگاشته است . ما عين متن تجلى و حواشى فاضل سراب را يك جا چاپ كردهايم ؛ با اين تفاوت كه متن سراب با تو رفتگى دو سانتى از متن تجلى و با قلمى متفاوت ارائه مىشود . متن دوم رسالهء مفصل عربى او دربارهء نماز جمعه است كه آن را رد بر فاضل تونى نگاشته و ضمن آن برخى از عبارات رسالهء تونى را آورده است . گفتنى است كه ما رسالهء فاضل تونى را هم كه در اصل رد بر محقق سبزوارى است ، در اين مجموعه آوردهايم . نكتهء
[1] بنگريد : سيرى در تاريخ تخت فولاد اصفهان ( اصفهان ، 1370 ) ، ص 100 - 104 [2] زندگى نامهء علامهء مجلسى ، ج 2 ، ص 86 ( چاپ اول ) ؛ دربارهء احتمال ديگر در اين باره بنگريد : بزرگان تنكابن ، ( قم ، 1372 ) ص 322 [3] تذكرة القبور ، ص 387 ؛ و نيز بنگريد : بيان المفاخر ج 2 ، ص 186 ؛ بزرگان تنكابن ، صص 320 - 322
223
نام کتاب : دوازده رسالهء فقهى دربارهء نماز جمعه از روزگار صفوى ( فارسي ) نویسنده : رسول جعفريان جلد : 1 صفحه : 223