للذين يكتبون الكتاب بأيديهم ثم يقولون هدا من عند الله ، ( واى بر كسانى كه به دست خود كتابى مىنگارند آنگاه مىگويند اين نوشته از طرف خدا است ) از حضرت ابو محمد عسكرى عليه السلام چنين روايت كرده كه فرمود اين آيه در بارهء قومى از يهود است . تا آنجا كه مىگويد مردى به حضرت صادق ( ع ) چنين گفت : هر گاه عوام يهود كتاب را جز به آن چه كه از علماء خود شنيدند نمىشناسند پس چگونه است كه يهود در تقليدشان از علماء خود سرزنش و ملامت شده‌اند ( ولى عوام ما بر تقليدشان ملامت نشده‌اند ) مگر عوام آنها غير از عوام ما هستند كه از علمايشان تقليد مىكنند ( پس چرا فقط عوام آنها را خداوند نكوهش كرد با آن كه اگر صرف تقليد سبب اين نكوهش بود مىبايست عوام ما نيز در تقليدشان از علماء سرزنش مىشدند . ) امام در جواب فرمود ميان عوام ما و عوام يهود از جهتى افتراق و نايكسانى است و از جهتى تساوى و يكسانى . اما از آن رو كه يكسان و برابرند ، خداوند عوام ما را ( نيز ) در تقليد از علمايشان مذمت كرده همان طور كه عوام آنها را در اين امر ملامت كرده و نكوهيده و اما از آن رو كه افتراق داشته و نايكسانند عوام يهود علمايشان را شناختند به اين كه دروغ آشكار مىگويند و مال حرام و رشوه مىخورند و احكام خدا را تغيير مىدهند و مىدانستند كسى كه چنين كند فاسق و تبهكار است و روا نباشد كه گفتار او بر خدا و وسائط بين خدا و خلق مورد پذيرش و تصديق قرار گيرد ( با اين حال زير بار آنان رفتند و دروغهايشان را بر خدا و فرستاده‌هاى خدا پذيرفتند ) بدين جهت بود كه خداوند آنان را مذمت كرد و همين گونه‌اند عوام ما هر گاه از علماء خود فسق ظاهر و آشكار و تعصب و طرف گيرى شديد بىجا و اقبال بىمهابا با دنيا و حرام دنيا ببينند و در عين حال از چنين علماء ( سوئى ) تقليد كنند همانند عوام يهود خواهند بود كه خداوند آنان را به پيروى و تقليد از علماء فاسق و فاجرشان مورد مذمت و نكوهش قرار داده ولى فقهايى كه خود را صيانت كنند و دينشان را نگهدارند و با هوى و هوس مخالف باشند و امر مولا را اطاعت كنند پس عوام را است كه از آنان تقليد كنند و اين نمىباشد مگر در برخى از فقهاء شيعه نه در همگى آنها زيرا آن كه قبايح و كارهاى زشت را مانند علماء عامه مرتكب مىشود نبايد هيچ چيز را از او به حساب ما قبول كنيد ( نه حديث و نه حكم و نه هيچ چيز ديگر ) و اينان هيچ گونه ارزشى و حرمتى ندارند و همانا آميزش مطالب نادرست در آن چه كه از ما اهل بيت گرفته شده به سبب اينان است چون علماء فاسق از ما مطالبى مىگيرند ولى

297