إسم الكتاب : ادوار فقه و كيفيت بيان آن ( فارسي ) ( عدد الصفحات : 505)

صورت مىگيرد كه جمع عرفى ميسر نباشد . و حال آن كه در موضوع مورد بحث جمع عرفى ممكن بوده و هست .
در نتيجه چاره اى نيست جز اين كه گفته شود ، اتفاق اصحاب بر عدم طهارت به دليل خللى در سند و يا متن اخبار طهارت به نظر آنان بوده است و به هر تقدير طهارت از درجه حجيت ساقط خواهد بود .
نقد مناقشه : أولا بعيد به نظر مىرسد كه اصحاب اخبار طهارت را داراى خلل سندى يا متنى تلقى كرده باشند ، چرا كه در كلمات ايشان هر گز به اين نكته اشاره نشده است .
شيخ طوسى كه خود از قدماى اصحاب است ، اخبار طهارت را به خلل در سند يا شذوذ و يا اشكالات ديگر نسبت نمىدهند و اين در حالى است كه شيخ طوسى اخبارى را كه دلالت بر جواز وضو با گلاب دارد و شيخ صدوق بر طبق آنها عمل كرده به خلل نسبت داده است .
ثانيا - برخى از مضامين احاديث دال بر طهارت مورد استناد اصحاب قرار گرفته و بدان فتوا داده‌اند . شيخ طوسى در كتاب نهايه مىگويد : كراهت دارد كه مسلم ، كافرى را براى هم غذا شدن با او دعوت كند و هر گاه چنين كرد از او بخواهد كه نخست دستهايش را بشويد . اين فتواى شيخ مبتنى بر روايت عيص است كه قبلا نقل شد . اگر چه از آن روايت استظهار طهارت نكرده و آن را حمل بر فرض عدم رطوبت نموده است ، اين بيان مىرساند كه شيخ سند روايت عيص را مخدوش نمىدانسته ، همان گونه كه او به برخى از اخبار براى اثبات عدم طهارت اهل كتاب استناد نموده است و آن در مورد صحيح على بن جعفر است كه در باره آب حمام وارد شده است . او از امام موسى عليه السلام پرسش نمود از غسل مسلمان در حمام با نصرانى ، حضرت در پاسخ فرمود « اذا علم انه نصرانى اغتسل بغير ماء الحمام الا ان يغتسل وحده على الحوض فيغسله ثم يغتسل » ( وسائل ، ج 2 ، باب 14 از ابواب نجاسات ) .
ولى بعضى از انديشمندان بر اين روايت به طهارت اهل كتاب استدلال نموده‌اند ، با اين حساب نمىتوانيم بگوييم كه اعراض اصحاب از اخبار طهارت بر مبناى خلل در سند آنها بوده است ، زيرا اگر بر اين اساس بوده استناد آنان به اخبار مذكور در هيچ امرى صحيح نبوده است و حال آن كه مىبينيم بعضى از متقدمين به منظور ديگرى نه به منظور طهارت اهل كتاب به بعض اخبار طهارت تمسك نموده‌اند .

168