گر چه ابتدا مىفرمايد وضو نگير ، ولى سپس فرموده اگر ناچار شدى مىتوانى وضو بگيرى .
مستدل اين استثنا را حمل بر مورد تقيه كرده است ، با اين كه دليل بر مدعاى خويش ندارد و كلام حضرت شامل هر نوع اضطرارى از قبيل تقيه يا فقدان آب مورد نياز مىشود و تا زمانى كه دليل قانع كننده اى بر تقيه آورده نشود ، اطلاق به حال خود باقى است .
به علاوه كه تقيه حكم تكليفى را برمىدارد . و چنانچه آن آب در حقيقت نجس شده باشد ، تقيه حكم وضعى يعنى نجاست را رفع نمىكند و شستن موضع نجس شده هر گاه ممكن شود واجب است . حال اگر اضطرار را مطلق دانستيم ، عبارت « الا ان يضطر اليه » قرينه مىشود بر اين كه نهى يا دليل بر حرمت نيست و اگر دليل بر حرمت باشد به جهت عدم طهارت جسمى اهل كتاب نيست .
حديث نهم : صحيح على بن جعفر ، از موسى بن جعفر ( ع ) : « سئل عن فراش اليهودي و النصراني به نام عليه ؟ قال لا باس و لا يصلى فى ثيابهما ، و قال : لا ياكل المسلم مع المجوسي فى قصعة واحدة و لا يقعده على فراشه و لا مسجده و لا يصافحه ، قال و سألته عن رجل اشترى ثوبا من السوق للبس ، لا يدرى لمن كان هل تصلح الصلاة فيه قال ان اشتراه من مسلم فليصل فيه و ان اشتراه من نصرانى فلا يصل فيه حتى يغسله . ( وسائل ، ج 2 ، باب 14 از ابواب نجاسات ) راوى در بارهء فراش يهودى و نصرانى كه بر آن مىخوابد از حضرت پرسش نمود ، حضرت فرمود مانعى ندارد و ليكن با لباس آنها نماز نخواند و نيز فرمود مسلمان با مجوسى در يك ظرف چيزى نخورد و بر فرش او ننشيند و با او مصافحه نكند . راوى گفت از حضرت پرسيدم در بارهء مردى كه لباسى را از بازار خريده و نمىداند مال چه كسى است آيا مىتوان در آن نماز خواند ؟ حضرت فرمود اگر از مسلمان خريدارى كند اشكال ندارد و اگر از نصرانى خريده مادامى كه آن را نشسته با آن نماز نخواند .
در تقريب استدلال به اين حيث نيز گفته‌اند : نهى از مؤاكله با مجوسى در يك ظرف و نهى از نماز در لباسى كه از غير مسلمان خريدارى شده ، ملازمهء عرفى دارد با عدم طهارت ذاتى كافر كتابى .
نقد استدلال : أولا - اگر نهى دال بر حرمت هم باشد ملازمه با عدم طهارت ذاتى اهل كتاب ندارد بلكه ممكن است ناشى از عدم طهارت عارضى آنان باشد .
ثانيا - در اين روايت موارد ديگرى چون مصافحه و جلوس بر فراش مورد نهى قرار

151