و اما گروهى بر اين عقيده‌اند كه طبرى يكى از بزرگان مجتهدين بوده و او اصلا از كسى تقليد نكرده است . اين نظريه را ابن خلكان برگزيده است .
نمونه اى از فتاواى طبرى بجاست در اينجا به عنوان نمونه بخشى از فتاوى و نظريات فقهى او را بيان كنيم :
1 - جواز قضاوت و دادرسى براى زنان همانند مردان : او معتقد بود كه دليل معتبرى بر اختصاص قضاوت به مردان نداريم . البته اين نظريه در مذهب ظاهرى ( پيروان داود بن على ظاهرى اصفهانى ) نيز وجود دارد ولى در مذهب اماميه و مالكى و شافعى و اوزاعى و حنبلى و جز اينها حق قضاوت به گونه كلى از زنان سلب شده است .
و در مذهب حنفى براى زنان تنها در امور مالى حق قضاوت ثابت گرديده است .
( بداية المجتهد ، ج 2 ، ص 460 ، كتاب القضاء و المحلى ، ج 9 ، شماره 1800 ) 2 - در نكاح شغار [1] كه به اتفاق علماى مذاهب باطل است و راهى براى تصحيح آن پيشنهاد نكرده‌اند . طبرى و بعضى ديگر گفته‌اند هر جا كه مهر المثل فرض داشته باشد ، مىتوان نكاح شغار را تصحيح كرد . زيرا او معتقد است كه نهى در روايات از نكاح شغار به طور مطلق نيست بلكه دليل بطلان را فقدان مهر بيان داشته است و چون در فرض وجود مهر المثل ، علت بطلان از ميان مىرود مىتوان حكم به صحت آن كرد . ( بداية المجتهد ، ج 2 ، ص 57 ) .
3 - عدم لزوم شستن مرفق در وضو : در آيه وضو آمده است * ( « يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذا قُمْتُمْ إِلَى الصَّلاةِ فَاغْسِلُوا وُجُوهَكُمْ وَأَيْدِيَكُمْ إِلَى الْمَرافِقِ » ) * حرف « إلى » در منابع اجتهاد به معناى جهت و انتهاء آمده مانند * ( « أَتِمُّوا الصِّيامَ إِلَى اللَّيْلِ » ) * ( بقره / 187 ) * ( وَإِنْ كانَ ذُو عُسْرَةٍ فَنَظِرَةٌ إِلى مَيْسَرَةٍ ) * ( بقره / 280 ) و به معناى مع نيز آمده است مانند * ( « لا تَأْكُلُوا أَمْوالَهُمْ إِلى أَمْوالِكُمْ » ) * ( نساء / 2 ) و * ( « مَنْ أَنْصارِي إِلَى الله » ) * ( آل عمران / 54 ) و * ( « يَزِدْكُمْ قُوَّةً إِلى قُوَّتِكُمْ » ) * ( هود / 52 ) ، * ( « وَإِذا خَلَوْا إِلى شَياطِينِهِمْ قالُوا إِنَّا مَعَكُمْ » ) * ( بقره / 14 ) .
ولى او بر اين اعتقاد بود كه كلمه ( إلى ) كه در آيه به معناى انتهاء و غايت مىباشد و حد را از حيث حكم داخل در محدود نمىدانست ، بدين جهت حكم محدود يعنى ساق را

[1] نكاح شغار عبارت است از تزويج دو دختر توسط اولياء آن دو به دو زوج به شكلى كه بضع هر يك مهر ديگرى قرار گيرد .

401