امتيازات آخوند خراسانى در اينجا لازم است به پاره اى از ويژگيها و مزاياى مرحوم آخوند اشاره شود :
الف ) آخوند از جنبهء علمى داراى مقام بس والايى بود ، و آوازهء موقعيت بلند وى در هر جايى شنيده مىشد . معروف است كه آخوند در حدود يك هفته با ميرزاى شيرازى كه استاد وى بود در مورد يك مسأله به بحث پرداخت ، و هر روز كه مىگذشت اشكال تازه اى بر كلام ميرزا وارد مىكرد و ميرزا نيز در مقام پاسخ بر مىآمد ، تا اين كه در روز آخر هفته ميرزا با تواضع و فروتنى بسيارى كه از عظمت روحى و پاكى و قداست نفس وى حاكى بود ، در ميان جمعى از طلاب و فضلا اعلام كرد كه نظر ملا محمد كاظم درست و مطابق با قاعده است . اين عمل علاوه بر آن كه موجب شگفتى حاضران شد و مقام علمى آخوند را اثبات كرد . باعث شد كه ميرزا بيش از پيش مورد احترام و تقديس قرار گيرد ، تا جايى كه نقل شده گروهى از شاگردان وى و از جمله آخوند خراسانى در خانهء مرحوم ميرزا را مىبوسيدند .
ب ) خوشه چينان خرمن فضل آخوند خراسانى و تربيت يافتگان مكتب او در هر كجا كه بودند موقعيت خاص و احترامى ويژه داشتند ، تا آنجا كه معروف شده هر كس نزد آخوند درس خوانده ، و در محضر پر فيض او حاضر شده باشد يا مجتهد مسلم شده و در ميان مراجع بزرگ تقليد جاى گرفته است ، و يا عالم و دانشمندى مبرز گشته و از موقعيت اجتماعى والايى برخوردار شده است . و همين كه شاگردى فردى نزد آخوند محرز مىشد پيامدهاى اجتماعى آن در ميان مردم به خوبى محسوس مىنمود ، به همين دليل مردم در مقام تعريف عالم مورد علاقهء خود به اين اكتفا مىكردند كه او را از شاگردان مرحوم آخوند به شمار آورند . و هنگامى كه به زندگى مراجع بزرگ تقليد و شخصيتهاى علمى جهان تشيع در دورهء اخير نظر مىافكنيم مىبينيم كه بيشتر آنان از شاگردان و تربيت يافتگان مرحوم آخوند هستند .
5 - آية الله شيخ عبد الصمد جزائرى ( 1243 - 1337 ه . ق ) اين فرزانهء بزرگ نيز در بيان مسائل فقه ، رسالهء مستقل نشر نكرد ، بلكه به حاشيه نويسى و پاسخ استفتاءات اكتفا نمود . وى حاشيه اى بر مناسك حج و جامع الشتات مرحوم ميرزاى قمى ( قدس سره ) دارد .
6 - آية الله شيخ محمد حسن انصارى داماد شيخ اعظم انصارى

265