نام کتاب : ادوار فقه و كيفيت بيان آن ( فارسي ) نویسنده : محمد ابراهيم جناتي جلد : 1 صفحه : 155
روايات دال بر طهارت ذاتى اهل كتاب روايت يكم : صحيح عيص از امام صادق ( ع ) سألت عن مؤاكلة اليهود و النصراني و المجوسي فقال ان كان من طعامك و توضا فلا بأس « راوى مىگويد از هم غذا شدن با يهودى و نصرانى و مجوسى پرسش نمودم ، حضرت در پاسخ فرمود : اگر طعام مال تو باشد و او دستهايش را بشويد مانعى نيست . ( وسائل الشيعه ، ج 16 ، باب 23 از ابواب اطعمه محرمه ) . تقريب استدلال چنين است : امام در اين حديث به هم غذا شدن مسلم با كتابى اجازه فرموده است و اين اجازه كاشف از طهارت ذاتى اهل كتاب است . منتهى امام فرموده : كتابى بايد قبل از شروع به غذا دستهايش را بشويد . كه اين سخن منافات با طهارت ذاتى اهل كتاب ندارد ، بلكه مثبت آن است و مىفهماند كه اگر كتابى نجس تلقى شود به خاطر نجاست عارضى اوست كه با شستن طاهر مىشود . البته برخى بر اين تقريب اشكال كرده و گفتهاند : مؤاكله با اهل كتاب داراى دو عنوان است : 1 - نفس عنوان مؤاكله و هم غذايى با آنان كه نوعى مودت و نزديكى را لازم دارد . 2 - مؤاكله به عنوان اين كه مستلزم نجس شدن غذاى مورد استفاده مىشود . و ممكن است تجويز امام نظر به عنوان اول داشته باشد . يعنى امام خواسته است با اين تجويز بفهماند كه نفس هم غذا شدن حرمت ندارد . ولى اين كه آيا هم غذا شدن مستلزم نجس شدن غذا و ممنوعيت استفادهء از آن براى مسلم مىشود يا خير ؟ مورد بيان قرار نگرفته و روايت از اين جهت ساكت است . در رد اين شبهه كافى است كه به متن حديث مراجعه شود ، زيرا حضرت مىفرمايد : اگر كافر دستهايش را بشويد و غذا از خود مسلم باشد مؤاكله با او اشكالى ندارد . و بديهى است كه شستن دستهاى كافر و بودن غذا از مسلم دخالتى در « عنوان مؤاكله و هيئت اجتماعيه مسلم و كافر » ندارد . بلكه دقيقا نظر به عنوان طهارت و نجاست غذاى مشترك دارد . و خلاصه اين كه حديث علاوه بر جواز مؤاكله ، جواز اكل و به تبع آن طهارت كتابى را اثبات مىكند . ذكر اين نكته لازم است كه حديث مذكور به دو عبارت نقل شده يك عبارت همان
155
نام کتاب : ادوار فقه و كيفيت بيان آن ( فارسي ) نویسنده : محمد ابراهيم جناتي جلد : 1 صفحه : 155