ابن نديم در كتاب « الفهرست » اين مضمون را آورده است : « از جمله اصحاب امير المؤمنين ( ع ) سليم بن قيس هلالى است . سليم از حجّاج گريزان بود چه حجّاج مىخواست او را بكشد پس به ابان بن ابى عياش پناه برد و او بوى پناه داد . چون سليم را هنگام وفات در رسيد ابان را گفت : ترا بر من حقّى مىباشد اكنون كه وفاتم نزديك شده بدان كه از امر پيغمبر ( ص ) چنين و چنان بود . آنگاه كتابى به او داد و آن كتاب مشهور سليم بن قيس مىباشد كه ابان آن را از وى روايت كرده است و جز ابان كسى ديگر آن را از او روايت نكرده است . ابان در جملهء گفتهء خود چنين آورده : « و كان قيس ( ؟ ) [1] شيخا ، له نور يعلوه » و نخستين كتابى كه در شيعه ظهور يافت كتاب سليم بن قيس است » مرحوم ممقانى از كشّى در اين باره دو روايت نقل كرده است :
نخست مفادش اينست كه : ابان بن ابى عياش كتاب سليم بن قيس را به حضرت على بن حسين ( ع ) ارائه داده و آن حضرت گفته است : « صدق سليم رحمه الله هذا حديث نعرفه » .
دوم بنقل از ابان نيز از قول سليم كه گفته است : « به امير المؤمنين گفتم :
من از سلمان و از مقداد و ابو ذر در تفسير قرآن و از روايات پيغمبر ( ص ) چيزها شنيدم كه ديدم تو نيز آنها را تصديق دارى در صورتى كه بعنوان تفسير و حديث چيزهايى در دست مردم مىبينم كه با آنها مخالفت دارد . . » [2] همو از « تحرير الطَّاوسى » تأليف سيّد بن طاوس اين جمله را نقل كرده « سليم بن قيس تضمّن الكتاب ما يشهد بشكره و صحّة كتابه . . »

[1] شايد : « و كان سليم بن قيس » بوده و نام سليم از نسخه افتاده است .
[2] - مقدار مهمى از اين گفته در ذيل عنوان « در موارد اختلاف ، شخصى بوده » آورده شد .

541