3 - كتاب « السّنن و الأحكام و القضايا » تأليف ابو رافع [1] . 4 - كتاب علىّ بن ابى رافع . گر چه علىّ بن ابى رافع و برادرش عبيد الله از جمله تابعان بشمار مىباشند نه از جملهء صحابه ليكن هر دو برادر چنان كه در ترجمهء حالشان گفته خواهد شد در دورهء خلافت على عليه السّلام كاتب آن حضرت بودهاند و مظنون اينست كه كتب خود را در همان اوقات تأليف كرده باشند به اين جهت در اينجا كتاب على بن ابى رافع نيز ياد شد . مرحوم سيد حسن صدر در كتاب « الشّيعة و فنون الاسلام » چنين افاده كرده است [2] : « نخستين كسى كه در علم فقه كتاب پرداخت . علىّ بن ابى رافع آزاد كردهء [3] پيغمبر ( ص ) بود . نجاشى در طبقهء اول از مصنّفان شيعهء امير المؤمنين عليه السّلام گويد : على بن ابى رافع از طبقهء « تابعان » و در شمار برگزيدگان شيعيانست و در سلك صحبت امير المؤمنين ( ع ) منظوم و كاتب او بود و حديث بسيار حفظ داشت و كتابى در فنون « فقه » از وضوء و نماز و سائر ابواب فقه به پرداخت و فقه را از امير المؤمنين عليه السّلام فرا گرفت و در روزگار آن حضرت آن را جمعآورى نمود و آغاز كتاب اينست : « اذا توضأ أحدكم فليبدأ باليمين قبل الشّمال من جسده . . » 5 - كتاب سليم بن قيس هلالى ظاهرا اين كتاب پيش از شهادت على ( ع ) تأليف گرديده است . در بارهء صحّت انتساب اين كتاب ، نفيا و اثباتا ، و در بارهء مؤلف آن ، جرحا و تعديلا ، بلكه ، حتى وجودا و عدما ، سخنانى بسيار به ميان آمده كه در اينجا برخى از آنها آورده مىشود :
[1] چنان كه از نجاشى نقل شد . [2] - اين قسمت عين ترجمهء فاضل محترم معاصر آقا سيد على اكبر برقعى قمى مىباشد . [3] - اين صفت براى پدر است كه از صحابه بشمار است نه براى پسر كه از اتباع شمرده شده است .