إسم الكتاب : ادوار فقه ( فارسي ) ( عدد الصفحات : 589)

نكوهش به عمل آمده است . آنگاه امر به قتال و امر به تحريض بر آن را به انتظار و استناد رفع شر كافران موكول و معلل كرده باز تصريح شده كه كافران مىخواهند كه شما مانند ايشان كافر شويد بنا بر اين با ايشان دوستى مكنيد و اگر نفاق ورزند و مهاجرت نكنند ايشان را در هر جا بيايد بكشيد .
باز براى اشاره به اين كه قتال براى حفظ دعوت و حفظ نفس است دستور رسيده كه اگر كافران كناره گيرى كنند و راه سلامت پيش گيرند و با شما به مقاتله اقدام نكنند شما هم بر آنان تاخت مياوريد و به مقاتله دست ميالاييد ليكن اگر آنان با شما از سر ناسازگارى باشند و دست از آزار شما بر ندارند آنان را هر جا يافتيد بگيريد و بكشيد .
بهر حال در موضوع قتال آياتى از اين قبيل بسيار است كه نقل همهء آنها در اينجا ضرورى نيست و از توجه به همين چند آيه كه نقل گرديد آن چه گفته و ادعا شد به ثبوت مىرسد .
در آغاز امر ، كسانى كه با دعوت يا با دعوت كننده و پيروان مزاحمت و تعدى مىداشته يا از جانب ايشان احتمال و انتظار خطر مىرفته مشركان قريش و يهود مدينه بوده‌اند و دامنهء جهاد به همين حد محدود مىبوده ليكن كم كم ، بر اثر سازش و معاهده و پيمان آنان با مشركان و كافران مجاور ، اين احتمال خطر را دامنه وسيعتر شده به حدى كه احتمال مىرفته است كه روزى همهء جزيرة العرب بر خلاف اهل اسلام قيام كنند پس بايد اهل اسلام خود را براى مبارزه با همهء ايشان آماده سازند و باصطلاح دامنهء جهاد و قتال توسعه يافت و در عين حال ، بر اثر تحريك مشركان و علل سياسى ديگر و توسعه و نفوذ اسلام به كشورهاى مقتدر و مجاور ، كم كم زمينه طورى فراهم مىآمد كه اگر مسلمين بيدار نبودند و براى دفاع از خويش و شريعت و دين رو به جلو نمىرفتند و به هجوم و حمله و جهاد نمىپرداختند در خانهء خود مورد حملهء كشورهايى مقتدر مانند ايران و روم واقع مىشدند و چه بسا كه بالاترين ضربت بر ايشان و بر دعوت وارد

204