و - منصور بودن مجازات كننده ، در صورتى كه در مجازات تعدى نكند ، و تقوى را به كار بندد ، و به عبارتى ديگر لزوم رعايت تقوى در مجازات از آن چه در بارهء اين آيات نقل كرديم مطلبى ديگر نيز از جنبهء تأسيسى و امضائى احكام بدست مىآيد و آن اين است كه چهار ماه حرام ، در جاهليت هم احترام داشته پس حكم حرمت قتل در آن ماهها امضائى است نه تأسيسى .
اين مطلب روشنتر مىگردد از آن چه در بارهء سبب نزول آيهء 214 از سورهء البقره * ( يَسْئَلُونَكَ عَنِ الشَّهْرِ الْحَرامِ ) * [1] * ( قِتالٍ فِيه قُلْ قِتالٌ فِيه كَبِيرٌ وَصَدٌّ عَنْ سَبِيلِ الله وَكُفْرٌ بِه وَالْمَسْجِدِ الْحَرامِ وَإِخْراجُ أَهْلِه مِنْه أَكْبَرُ عِنْدَ الله وَالْفِتْنَةُ أَكْبَرُ مِنَ الْقَتْلِ وَلا يَزالُونَ يُقاتِلُونَكُمْ حَتَّى يَرُدُّوكُمْ عَنْ دِينِكُمْ إِنِ اسْتَطاعُوا . . ) * ابو الفتوح ، و ديگران ، آورده‌اند چه در قضيهء آن « سريّه » كه در روز آخر ماه جمادى الآخرة يا روز اول ماه رجب ، هفده ماه از هجرت گذشته و دو ماه به جنگ « بدر » مانده ، رخ داده و عمرو بن عبد الله حضرمى [2] كه با كاروان قريش از طائف به مكه مىرفته بدست واقد بن عبد الله كشته شده و دو تن ديگر از ايشان اسير گشته‌اند [3] قريش اين موضوع را بهانه كرده

[1] - « مراد ماه رجبست و اين ماهها را براى آن حرام خوانند كه قتال و قتل در او حرام است و گفته‌اند « لعظم حرمته » و از اينجا اين ماه را « منصل الاسنه » گفتند كه در اين ماه عرب سنانها را از نيزه بگرفتند رجبش براى آن خوانند كه از ماه‌هاى حرام ، منفرد است و گفته‌اند براى آن كه از ماهها هيچ به حرمت او نيست و گفته‌اند براى تعظيمش ، من الترجيب ، من قول سعد « انا جذيلها المحكّك و عذيقها المرجّب منا امير و منكم امير » قاله يوم السقيفة و اين ماه را « اصمّ » خوانند براى آن كه در او قعقعهء صلاح نشنيدند و اين ماه را « اصبّ » خوانند لان اللَّه يصب فيه رحمته على عباده و اين ماه را نيز « رجم » خوانند براى آن كه خداى شياطينش را در اين ماه رجم فرمايد . در جاهليت عظيم الحرمه بود و چون اسلام آمد حرمتش بيفزود » ( ابو الفتوح رازى )
[2] - به گفتهء ابو الفتوح او « اول كشتهء از مشركان در اسلام بود » .
[3] - حكم بن كيسان و عثمان بن عبد اللَّه بن مغيره اسير شدند و به گفتهء ابو الفتوح « اول اسير در اسلام ايشان بودند » .

201