إسم الكتاب : ادوار فقه ( فارسي ) ( عدد الصفحات : 589)

نماز عشاء مىخواند و مىخوابيد و هنوز افطار نكرده بود و بعد بيدار مىشد افطار بر وى حرام بود . نكاح در ماه رمضان در شب و روز حرام بود . مردى از اصحاب به نام خوات بن جبير كه عبد الله جبير را ( عبد الله همان است كه در جنگ احد با پنجاه تن تيرانداز مأمور نگاهدارى دره‌اى بود كه مشركين نتوانند از آنجا وارد شوند و از پشت سر مسلمين را مورد حمله قرار دهند ) برادر ، و پيرى ضعيف بود ، و روزه مىداشت . . » تا آخر آن چه اكنون در بالا بعنوان انتساب به مطعم بن جبير نقل شد .
بهر حال اين آيه در اين باره نزول يافته و حكم جواز اكل شرب و نزديك شدن بزن در رمضان ( تا آن وقت به فجر مانده كه بتواند پيش از طلوع فجر تحصيل طهارت كند ) صادر گرديده است [1] .
در بارهء حكم سيم همچنين گفته شده كه : لفظ « من الفجر » در ابتدا نازل نشده بوده است و به اين جهت برخى از اهل اسلام ريسمان سياه و سفيد نزد خود مىگذاشته و تميز دادن آنها را از هم معيار آغاز ورود وقت مىدانسته و خيال مىكرده‌اند كه روشنى وقتى به آن حد برسد كه سياه از سفيد امتياز يابد امساك لازم مىگردد بعد به وسيلهء لفظ * ( مِنَ الْفَجْرِ ) * معلوم شده كه منظور طلوع صبح صادق است و مراد از اين دو خيط خطوطى است كه در هنگام فجر در آسمان پديد مىآيد .

[1] - فخر الدين رازى در ذيل آيهء * ( أُحِلَّ لَكُمْ لَيْلَةَ الصِّيامِ الرَّفَثُ الآية اين مضمون را آورده است « جمهور از مفسران بر اين رفته‌اند كه در آغاز اسلام چنان بوده كه هر گاه روزه دار افطار مىكرده خوردن و آشاميدن و جماع بر او حلال مىشده به دو شرط : يكى اين كه نخوابيده باشد پس اگر بر خلاف يكى ازين دو رفتار كرده بوده آن امور بر وى حرام مىشده است پس از آن خداى تعالى آن حكم را به وسيلهء اين آيه نسخ كرده است . ليكن ابو مسلم اصفهانى گفته است : اين در شرع اسلام ثابت نبوده بلكه در شريعت نصارى ثابت بوده و خداى تعالى به وسيلهء اين آيه چيزى را كه در شرع ايشان ثابت بوده نسخ كرده است . اين گفتهء ابو مسلم مبتنى است بر عقيده و مذهب او ، كه در شرع اسلام به هيچ وجه . نسخى واقع نشده است »

184