باشد [1] .
صاحب مجمع البيان نيز در تفسير آيه : * ( فإن آنستم منهم رشدا ) * [2] مىگويد :
اقوى آن است كه رشد به معناى عقل و اصلاح در مال مىباشد . چون موضوع دليل نفوذ اقرار " إقرار العقلاء على أنفسهم جائز " شخص عاقل مىباشد و سفيه ، غير عاقل است پس دليل نفوذ اقرار ، بر وى منطبق نيست و اگر در انطباق عاقل بر شخص سفيه شك كنيم باز هم نمىتوان به دليل نفوذ اقرار تمسك نمود چون تمسك به عام در شبهه مصداقيه جايز نيست .
مفهوم " رشد " عبارت است از كيفيت نفسانى يا ملكه اى در انسان كه او را از افساد در صرف مال باز مىدارد و مانع مىشود از صرف مال در امورى كه لايق به شئون عقلا نيست و اتصاف شخص به آن ملكه به نحوى بايد باشد كه به زحمت از وى سلب شود . پس اگر شخصى تصادفا در يك معامله مغبون شد و يا در مورد خاصى اكثر اموال خود را صرف در امور خيريه نمود ، چنين شخصى را " سفيه " نگويند چرا كه ملاك در سفاهت ، همان ملكه نفسانى است كه موجب مىشود شخص سود و زيان خود را تشخيص ندهد و تصرفاتش در اموال و حقوق مالى خود ، عقلايى نباشد . ( ماده 1208 قانون مدنى ) .
بنابر اين اقرار شخص غير رشيد نافذ نيست و اما اقرار يا معاملات او در مرحله اختبار و آزمايش بعد از بلوغ ( مرحله شك در رشد مقر يا معامل ) پس اگر رشد يا عدم آن در آن معامله يا اقرار معلوم شود حكم آن معامله يا اقرار واضح است . و اما

[1] نهايه ابن اثير ، 3 ، ماده عقل .
[2] سوره نساء ، آيه 6 .

174