معارفى بى شمار و اسرارى بس دشوار مذكور است كه اطلاع بر كيفيّت آنها جز به سلوك برهانى يا نور عرفانى نتوان پيدا كرد .
و يكى ديگر از مطالب اين صحيفهء الهيّه كيفيّت احتجاجات و براهينى است كه ذات مقدس حق تعالى يا خود اقامه فرموده بر اثبات مطالب حقه و معارف الهيّه ، مثل احتجاج بر اثبات حق و توحيد و تنزيه و علم و قدرت و ديگر اوصاف كماليّه ، كه در اين قسمت گاهى براهين دقيقه اى پيدا شود كه اهل معرفت از آن استفادهء كامل نمايند ، مثل شَهِدَ الله انّه لا اله الا هُو 3 : 18 . [1] و گاهى براهينى است كه حكماء و دانشمندان طورى از آن استفاده كنند ، و اهل ظاهر و عامّه مردم از آن طورى بهره بردارند ، مثل كريمهء لَوْ كانَ فيهِما آلِهَةٌ الا الله لَفَسَدَتا 21 : 22 . [2] و مثل كريمهء اذا لَذَهَبَ كُلُّ اله بِما خَلَقَ 23 : 91 . [3] و مثل آيات اول سورهء « حديد » و سورهء مباركهء « توحيد » ، و غير آن . و مثل احتجاج بر اثبات معاد و رجوع ارواح و انشاء نشئهء اخرى ، و احتجاج بر اثبات ملائكة اللَّه و انبياء عظام ، كه در موارد مختلفهء اين كتاب شريف موجود است . اين حال احتجاجات خود ذات مقدس . و يا آن كه حق تعالى نقل براهين انبياء و دانشمندان را فرموده بر اثبات معارف ، مثل احتجاجات جناب خليل الرّحمن سلام اللَّه عليه و غير آن .
اينها مهمّات مطالب اين كتاب است ، و الا ديگر مطالب متفرقّه نيز موجود است كه احصاء آن وقتى كافى لازم دارد .
فصل سوم اكنون كه مقاصد و مطالب اين صحيفهء الهيه را دانستى ، يك مطلب مهمّى را بايد در نظر بگيرى كه با توجه به آن راه استفاده از كتاب شريف بر تو

[1] - « خدا شهادت داد كه خدايى جز او نيست . » ( آل عمران - 18 ) .
[2] - « اگر جز خدا خدايانى بود زمين و آسمان تباه مىشدند . » ( انبياء - 22 ) .
[3] - « . . . در اين هنگام هر خدايى به آنچه ( خود ) آفريده مىپرداخت . » ( مؤمنون - 91 ) .

191