و آن نسيه كه بىاشكال جائز است اين است كه جنسى غير طلا و نقره به طلا و نقره بفروشند .
ربا در نسيه از آنجا پديد مىآيد كه ارزش اموال و امتعه به طلا و نقره سنجيده مىشود و اگر كسى برنج را مثلا به طلا يا نقره بفروشد چه نقد و چه نسيه ، نقره در وقت معامله همان است كه پس از پايان مدت در وقت ادا تسليم مىكنند اما اگر برنج را با گندم معامله كند ارزش گندم وقت معامله غير ارزش آن وقت اداست و شارع مقدس بدان راضى نيست كه مالى بر عهده گيرند و بيشتر يا كمتر ادا كنند .
جو و گندم يك جنس شمرده مىشوند به تعبد شرعى و بعضى گويند دو جنساند .
هر چيز با اصل خود يك جنس است مانند كنجد و ارده و دو چيز كه از يك اصل گرفته شده است مانند روغن و كره و كره خوب و بد ، نمىتوان آنها را به بيشتر و كمتر مبادله كرد بلكه اصلا مبادله آنها به جنس خود نمىشود و بايد به پول مبادله كنند چون مبادله روغن با شير مساوى هم معقول نيست و با زياده و نقصان ربا است و به نظر چنان مىرسد كه فروع دو قسمند و شايد اين

274